بر اساس گزارش‌ها، سقوط وحشتناكى در انتظار نرخ رشد اقتصادى در آمريكاست، به طورى كه در پايان سال 2008 نرخ رشد به 5/ 5 درصد و در پايان سال آينده ميلادى (2009) به 1 درصد كاهش خواهد يافت». [1]

كارشناسان اقتصادى آمريكا، بحران بازارهاى مالى اين كشور را نوعى شكست براى نظام سرمايه‌دارى تلقى كردند و گفتند، اين بحران مسير نظام سرمايه‌دارى آمريكايى را تغيير خواهد داد. [2]

مسئوليت انديشمندان اسلامى:

انديشمندان و زمامداران كشورهاى اسلامى پس از مشاهده تجربه كشورهاى سرمايه‌دارى‌ [3] و راه خطايى كه آنها پيموده‌اند، گرداب‌هايى كه در آن گرفتارند و بن‌بست‌هايى كه با آن مواجهند، موظفند دعوت حيات‌بخش خدا و رسولش را پاسخ دهند:

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا للَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ» [4] و با درست‌كارى «حيات طيّبه» الهى را براى خويش و جامعه خود به ارمغان آورند. [5]

«حيات طيّبه» نه در پيروى از اقتصاد سرمايه‌دارى است و نه التقاط و اختلاط نظام سرمايه‌دارى و نظام اقتصادى اسلام است، بلكه گوش جان سپردن به دعوت حيات‌بخش خدا و رسول است. نظام اقتصاد اسلامى اگر به درستى تبيين، سامان‌دهى و اجرا شود و بر اساس نيازهاى امروز ارائه گردد، به يقين فلاح و رستگارى و حيات طيبه را براى جوامع اسلامى به ارمغان خواهد آورد، زيرا شاخصه مهم اقتصاد اسلامى توجه به معنويت، اخلاق و عدالت است. ثروت را نه براى جمع ثروت و خوش‌گذرانى؛ و توانمندى را نه براى مباهات و مفاخره، بلكه آن دو را وسيله‌اى جهت خدمت به هم‌نوعان، وابزارى براى ترقى معنوى و در يك كلام در خدمت آخرت مى‌خواهد: «وَابْتَغِ فِيمَا آتَاكَ اللَّهُ الدَّارَ الْآخِرَةَ». [6]

لذّت حقيقى و ماندگار را لذّات معنوى و اخروى مى‌داند [7] و از اين رو همه ابزارهاى دنيوى و ثروت و قدرت را در آن مسير به كار مى‌گيرد طبيعى است كه با اين انديشه و تفكر، هرگز از خطّ اخلاق و عدالت خارج نمى‌شود و كسب ثروت را به هر قيمتى نمى‌طلبد.

انسان‌هاى چنين جامعه‌اى- در صورت عمل به اين بينش‌ها و انديشه‌ها- از ربا، تقلّب، دروغ، حرص و آز، اسراف‌زدگى، كسب ثروت به قيمت بيچارگى مردم، مفاخره و خوش‌گذرانى به بهاى تحقير ديگران، رسيدگى به خويش و غفلت از

[1]. خبرگزارى فارس 20/ 7/ 87 (www .farsnews .com).

[2]. همان، 12/ 9/ 87. در اين گزارش به طور مشروح مطالبى پيرامون همين بحث از اقتصاددانان آمريكايى نقل شده است.

[3]. از سوسياليسم سخن نگفته‌ايم، زيرا با فروپاشى كشورهاى‌بلوك سوسياليسم، دكترين آنها نه فقط در تئورى، بلكه در عمل نيز شكست خورد و امروز كمتر جاذبه‌اى براى اين نوع تفكر در جهان وجود دارد.

[4]. انفال، آيه 24.

[5]. «مَنْ عَمِلَ صَالِحاً مِّنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنثَى‌ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً». (نحل، آيه 97)

[6]. قصص، آيه 77.

[7]. «وَالْآخِرَةُ خَيْرٌ وَأَبْقَى». (أعلى، آيه 17)