نام کتاب : دائرة المعارف فقه مقارن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 595
اين سفر از شيوه قربانى براى گناهان، به ويژه گناهان كاهنان، سخن مىگويد
همچنين احكام خوردنىهاى پاك و ناپاك و روز شبات (شنبه) و ... در اين سفر آمده
است. در عبرى اين سفر را «وَييقرا»[1] مىنامند كه از
كلمه اوّلِ سفر (و ... خواند) گرفته شده است.
عمده احكام شرعى اين سفر را در بابهاى 5، 18 تا 21، 24 تا 25 و 27 مىتوان
يافت كه عمدتاً به انواع جرايم جنسى، دزدى، قسم دروغ، غصب، بىعدالتى در قضاوت،
جادوگرى، كفرگويى، قتل و صدمات بدنى و وقف مربوطاند.
4/ يك) سفر اعداد: روايت آوارگىِ بنى اسرائيل
در سينا، سرشمارى اين قوم، اعياد و قربانىها و برخى از احكام شرعى و حقوقى از محتويات
اين سفر است. نام عبرى اين سفر «بَميدبار»[2] ( «در بيابان»)
است، كه كلمهاى است برگرفته از آيه اوّل سفر. مطالب حقوقى اين سفر عمدتاً در
بابهاى 5، 6، 27، 35 و 36 آمده است. برخى از احكام حقوقى اين سفر عبارت است از:
جبران خسارت و نيز داورى ايزدى (اردالى) براى زنانى كه درباره آنان گمانِ زنا رفته
است، قتل عمد و غير عمد، مجازات قتل و شهرهاى پناهگاه، احكام نذيرهها و نذر، ارث
و ...
5/ يك) سفر تثنيه: اين سفر به تكرار احكامى كه
در اسفار پيشين آمده، و نيز به تاريخ بنى اسرائيل تا رحلت موسى مىپردازد. در عبرى
آن را «دِواريم»، [3] به
معناى «سخنان»، مىگويند كه مأخوذ است از آيه اوّل سفر. در اين سفر احكام شرعى
بسيارى را به ويژه در بابهاى 15 تا 25 مىتوان مشاهده كرد.
برخى از احكام حقوقى اين سفر بدين قرار است:
آداب قضاوت، شهرهاى پناهگاه و مقرّرات آن، مجازات بتپرستى، شرايط شهادت در
دادگاه، اجراى قسامه در صورت پيدا شدن مقتولى كه قاتلش معلوم نيست، مجازات پسر
لجوج و سركش، و چگونگى به دار آويختن مجرم، قوانين راجع به جرايم جنسى، مجازات
تازيانه، حيوانات حلال گوشت، سال انفكاك، نكاح و طلاق و ...
دوم. تورات و قانون نامههاى معاصر آن
اگر يهوديّت را به عنوان يك «نظام حقوقى» بنگريم، بد نيست كه آن را با
نظامهاى حقوقى همسايه و هم عصرش مقايسه كنيم. در منطقهاى كه يهوديت در آن در
حدود 1300 ق م ظهور و بروز يافت- يعنى در خاور نزديك باستان و در تمدنهاى بين
النهرين- پيشتر قانون نامههاى مهمى وجود داشته است. قديمترين قانون نامهاى كه
به دست آمده عبارت است از قانون نامه اورنَمو [4] كه مجموعهاى از قوانين سومرى مربوط به 2100
سال قبل از ميلاد است. قوانين ديگر اين منطقه عبارتاند از قوانين اشنونا [5] (حدود 1900 ق
م) در اكد، قوانينِ