آنها روى بگردانى هيچ زيانى نمىتوانند به تو برسانند» «وَ إِنْ تُعْرِضْ عَنْهُمْ فَلَنْ يَضُرُّوكَ شَيْئاً».
اما اين مسأله را به طور جِدّ از پيامبر صلى الله عليه و آله مىخواهد كه: «اگر خواستى در ميان آنها داورى كنى، حتماً بايد اصول عدالت را رعايت نمائى؛ زيرا خداوند افراد دادگر و عدالتپيشه را دوست مىدارد» «وَ إِنْ حَكَمْتَ فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِالْقِسْطِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطينَ».
در اين كه: اين حكم، يعنى تخيير حكومت اسلامى ميان داورى كردن با احكام اسلام درباره غير مسلمانان، و يا صرفنظر كردن از داورى، نسخ شده و يا به قوت خود باقى است، در ميان مفسران گفتگو است:
بعضى معتقدند: در محيط حكومت اسلامى هر كس زندگى مىكند، خواه مسلمان باشد يا غير مسلمان از نظر حقوقى و جزائى مشمول مقررات اسلام است.
بنابراين، حكم تخيير در آيه فوق يا نسخ شده و يا مخصوص به غير كفار ذِمّى است، يعنى كفارى كه به عنوان يك اقليت در كشور اسلامى زندگى ندارند، بلكه با مسلمانان پيمانهائى برقرار ساخته و با آنان رفت و آمد دارند.
ولى بعضى ديگر معتقدند: حكومت اسلامى هم اكنون نيز درباره غير مسلمانان اين اختيار را دارد كه شرائط و اوضاع را در نظر گرفته، چنانچه مصلحت ببيند طبق احكام اسلام درباره آنها قضاوت كند، و يا آنها را با قوانين خودشان رها سازد (تحقيق و توضيح بيشتر درباره اين حكم را در بحث قضاء در كتب فقهى بخوانيد).
گر چه ممكن است از آيه 48 اين سوره (چند آيه بعد) استفاده شود كه پيامبر صلى الله عليه و آله و بِالتّبع حاكم اسلامى موظف به حكم و داورى طبق احكام است.
***