***
2- اهميت وفاى به عهد و پيمان
مسأله وفاى به عهد و پيمان كه در آيه مورد بحث مطرح است از اساسىترين شرائط زندگى دستهجمعى است و بدون آن، هيچ گونه همكارى اجتماعى ممكن نيست، كه بشر با از دست دادن آن، زندگى اجتماعى و اثرات آن را عملًا از دست خواهد داد، به همين دليل در منابع اسلامى تأكيد فوقالعادهاى روى اين مسأله شده است و شايد كمتر مطلبى باشد كه اين قدر گسترش داشته باشد؛ زيرا بدون آن، هرج و مرج و سلب اطمينان عمومى كه بزرگترين بلاى اجتماعى است در ميان بشر پيدا مىشود.
در «نهج البلاغه» در فرمان «مالك اشتر» چنين مىخوانيم:
فَإنَّهُ لَيْسَ مِنْ فَرائِضِ اللَّهِ شَىْءٌ النَّاسُ أَشَدُّ عَلَيْهِ إِجْتِماعاً مَعَ تَفَرُّقِ أَهْوائِهِمْ وَ تَشَتُّتِ آرائِهِمْ مِنْ تَعْظِيْمِ الْوَفاءِ بِالْعُهُودِ، وَ قَدْ لَزِمَ ذلِكَ الْمُشْرِكُونَ فِيْما بَيْنَهُمْ دُونَ الْمُسْلِمِيْنَ لِمَا اسْتَوْبَلُوا مِنْ عَواقِبِ الْغَدْرِ:
«در ميان واجبات الهى هيچ موضوعى همانند وفاى به عهد در ميان مردم جهان- با تمام اختلافاتى كه دارند- مورد اتفاق نيست به همين جهت بتپرستان زمان جاهليت نيز پيمانها را در ميان خود محترم مىشمردند؛ زيرا عواقب دردناك پيمانشكنى را دريافته بودند». «1»
و نيز از امير مؤمنان على عليه السلام نقل شده كه فرمود:
إِنَّ اللَّهَ لايَقْبَلُ إِلَّا الْعَمَلَ الصَّالِحَ وَ لايَقْبَلُ اللَّهُ إِلَّا الْوَفاءَ بِالشُّرُوطِ وَ الْعُهُودِ:
«خداوند از بندگان خود چيزى جز عمل صالح نمىپذيرد و جز وفاى به