علل شكست احد در يك نگاه
در آيات فوق تعبيرات جالبى به چشم مىخورد، كه هر كدام از آنها پرده از روى يكى از اسرار شكست احد بر مىدارد، به طور خلاصه، چند عامل مهم دست به دست هم دادند و اين حادثه غمانگيز و در عين حال عبرتآور را به وجود آوردند:
1- نخستين عامل، اشتباه در محاسبه
براى بعضى از تازه مسلمانان اين درك نادرست از مفاهيم اسلام پيدا شده بود، كه آنها خيال كنند تنها ابراز ايمان براى پيروزى كافى است و بنا، بر اين است كه خداوند در تمام ميدانهاى جنگ به وسيله امدادهاى غيبى از آنها حمايت كند، و به اين ترتيب سنت الهى را در عوامل پيروزى طبيعى و انتخاب نقشههاى صحيح و تهيه وسائل لازم، به دست فراموشى سپردند.
2- دومين عامل مهم، عدم انضباط نظامى و مخالفت با فرمان مؤكد پيغمبر صلى الله عليه و آله دائر به ماندن تيراندازان در سنگر حساس خود براى اين شكست.
3- سومين عامل، دنيا پرستىِ جمعى از مسلمانان تازه كار.
آنان جمعآورى غنائم جنگى را بر تعقيب دشمن ترجيح دادند، اسلحه را بر زمين گذاشته براى اين كه از ديگران عقب نمانند به تلاش در به دست آوردن غنائم پرداختند.
اين شكست براى اين پيش آمد تا بدانند در راه خدا و به هنگام جهاد مقدس، بايد مسائل مادى را به كلى فراموش كنند.
4- و چهارمين عامل غرور ناشى از پيروزى درخشان ميدان «بدر» بود، تا آنجا كه فكر قدرت دشمن را از سر بيرون كرده بودند و تجهيزات او را نا چيز مىپنداشتند.