از تمام افراد مىكند: «كدامين نعمت از نعمتهاى پروردگارتان را انكار مىكنيد»؟! «فَبِأَىِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ».
نعمتهاى معنوى؟ يا نعمتهاى مادى؟ نعمتهاى اين جهان؟ يا نعمتهاى بهشتى؟ نعمتهائى كه سر تا پاى وجود شما را فرا گرفته و دائماً غرق در آنيد، و گاه بر اثر غرور و غفلت همه آنها را به دست فراموشى مىسپريد، و از بخشنده اين همه نعمتها و كسى كه در انتظار نعمتهايش در آينده هستيد، غافل مىشويد؟
كدام يك را منكر هستيد؟
***
و در آخرين آيه اين سوره مىفرمايد: «پر بركت و زوال ناپذير است نام پروردگارت كه صاحب جلال و اكرام است» «تَبارَكَ اسْمُ رَبِّكَ ذِى الْجَلالِ وَ الْإِكْرامِ».
«تَبارَك» از ريشه «برك» (بر وزن درك) به معنى «سينه شتر» است، و از آنجا كه شتران هنگامى كه در جائى مىخوابند و ثابت مىمانند، سينه خود را به زمين مىچسبانند، اين واژه به معنى ثابت ماندن، پايدار و با دوام بودن به كار رفته است، و نيز از آنجا كه سرمايه بادوام و زوالناپذير، فوائد زياد دارد، به موجود پرفايده، «مبارك» گفته مىشود، و شايستهترين كسى كه اين عنوان براى او سزاوار است ذات پاك خداوند است كه، سرچشمه همه خيرات و بركات مىباشد.
اين تعبير، به خاطر آن است كه، در اين سوره انواع نعمتهاى الهى، در زمين و آسمان، در خلقت بشر، و در دنيا و آخرت آمده است، و از آنجا كه اينها همه از وجود پر بركت پروردگار، افاضه مىشود، مناسبترين تعبير همان است كه در اين آيه آمده است.