تفسير:
اى انسان! به مادر و پدر نيكى كن!
اين آيات و آيات آينده، در حقيقت توضيحى است درباره دو گروه «ظالم» و «محسن» كه در آيات قبل، به سرنوشت آنها اجمالًا اشاره شده است.
نخست، به وضع «نيكوكاران» پرداخته، و از مسأله نيكى به پدر و مادر و شكر زحمات آنها، كه مقدمهاى است براى شكر پروردگار، شروع مىكند، مىفرمايد: «ما انسان را توصيه كرديم كه درباره پدر و مادرش نيكى كند» «وَ وَصَّيْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَيْهِ إِحْساناً». «1»
«وصيت» و «توصيه» به معنى مطلق سفارش است، و مفهوم آن منحصر به سفارشهاى مربوط به ما بعد از مرگ نيست، لذا جمعى در اينجا آن را به معنى «امر و دستور و فرمان»، تفسير كردهاند.
پس از آن، به دليل لزوم حقشناسى در برابر مادر پرداخته، مىگويد: «مادر، او را با اكراه و ناراحتى حمل مىكند، و با ناراحتى بر زمين مىگذارد، و دوران حمل و از شير باز گرفتنش سى ماه است» «حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهاً وَ وَضَعَتْهُ كُرْهاً وَ حَمْلُهُ وَ فِصالُهُ ثَلاثُونَ شَهْراً».
«مادر» در طول اين سى ماه، بزرگترين ايثار و فداكارى را در مورد فرزندش انجام مىدهد.
از نخستين روزهاى انعقاد نطفه، حالت مادر دگرگون مىشود، و ناراحتىها پشت سر يكديگر مىآيد، حالتى كه، حالت «ويار» ناميده مىشود، و يكى از