اشاره به اينكه سعى و تلاش بايد روى حساب باشد. به بيان ديگر، تلاش بايد با تدبير توأم گردد نكند انسان با دست خود ريشه خود را قطع كند كه اين بدترين نوع مصيبت است.

در هفتمين توصيه مى‌فرمايد: «كسى كه پر حرفى مى‌كند سخنان ناروا و بى‌معنا فراوان مى‌گويد»؛ (مَنْ أَكْثَرَ أَهْجَرَ). [1]

آرى يكى از فوايد سكوت، گرفتار نشدن در دام سخنان بى‌معناست و اين بسيار به تجربه رسيده كه افراد پر حرف پرت و پلا زياد مى‌گويند زيرا سخنان سنجيده و حساب شده، فكر و مطالعه مى‌خواهد در حالى كه افراد پر حرف مجالى براى فكر ندارند. امام عليه السلام در غرر الحكم عواقب سوء زيادى براى افراد پر حرف بيان فرموده از جمله اينكه «من كثر كلامه زل؛ كسى كه سخن بسيار گويد لغزش فراوان خواهد داشت» [2] و همين امر آبروى او را مى‌برد و سبب خوارى و رسوايى مى‌گردد به عكس كسانى كه كم و سنجيده سخن مى‌گويند، سبب آبرومندى خود مى‌شوند و به گفته شاعر:

در هشتمين توصيه مى‌فرمايد: «هر كس انديشه خود را به كار گيرد حقايق را مى‌بيند و راه صحيح را انتخاب مى‌كند»؛ (وَ مَنْ تَفَكَّرَ أَبْصَرَ).

اهمّيّت تفكر در همه امور دنيا و آخرت چيزى نيست كه بر كسى مخفى باشد و تمام افراد پيروزمند و موفق همين راه را پيموده‌اند.

قرآن مجيد در اين باره مى‌فرمايد: «كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآياتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُون* فِي الدُّنْيا وَالْآخِرَة»؛ اين چنين خداوند آيات را براى شما روشن مى‌سازد؛ شايد بينديشيد.* (درباره دنيا و آخرت)». [3]

[1]. «اهجر» از ريشه «هجر» بر وزن «فجر» در اصل به معناى دورى و جدايى است. سپس به معناى هذيان گفتن مريض هم آمده، زيرا سخنانش در آن حالت ناخوش آيند و دور كننده است.

[2]. غررالحكم، 4119.

[3]. بقره، آيه 219 و 220.