صورت گرفت، زيرا صبح روز سه‌شنبه دهم ماه صفر سال 37 هجرى پس از نماز صبح دو لشكر به سختى با يكدگر نبرد كردند. لشكر شام سخت وامانده شد و لشكر امام عليه السلام كه با سخنان گرم و آتشين مالك اشتر پيش مى‌رفت، چيزى نمانده بود كه لشكر شام را به كلى متلاشى كند و معاويه را به قتل برسانند يا اسير كنند.

عمار بن ربيعه مى‌گويد: اشتر در ميان يارانش ايستاد و گفت: «تمام خاندانم به فدايتان باد آنچنان به شدت حمله كنيد كه خدا را از خود خوشنود سازيد و آيين حق را عزت بخشيد به من نگاه كنيد به هر سو حمله كردم حمله كنيد».

اشتر چنان غرق در جنگ شده بود كه كلاهش را از سر برداشت و بر قربوس زين (قسمت برجسته جلوى زين) گذارد و فرياد مى‌زد: مؤمنان استقامت كنيد.

ابن ابى الحديد در اينجا مى‌گويد: آفرين به مادرى كه او را زاد اگر كسى سوگند ياد كند كه بعد از على عليه السلام در ميان عرب و عجم كسى شجاع‌تر از اشتر نبوده، خلافى نگفته است.

سرانجام مالك اشتر و همراهانش لشكر شام را در هم پيچيدند، پرچم‌داران آنها را كشتند و تا لشكرگاه آنان پيش تاختند. اين جنگ تا شب هم ادامه يافت كه آن شب به نام «ليلة الهرير» [1] معروف شد.

در اين هنگام اشتر فرمانده ميمنه لشكر بود و ابن عباس فرمانده ميسره و على عليه السلام در قلب سپاه و نشانه‌هاى پيروزى و پيشرفت كاملا آشكار شد.

اين جريان را به معاويه گزارش دادند و او عمرو عاص را طلبيد و گفت امشب شبى است كه تا فردا كار ما يكسره خواهد شد فكرى كن و نقشه‌اى طرح نما.

عمرو گفت مردان تو توان مردان على عليه السلام را ندارند به علاوه تو مثل على عليه السلام نيستى هدف او شهادت در راه خداست و هدف تو دنيا، از همه گذشته عراقيان از

[1]. «هرير» در لغت به معناى زوزه كشيدن سگ به هنگان ناراحتى است و اين اشاره به ناله و فرياد شاميان در آن شب دارد.