نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 8 صفحه : 576
ناهمگون برگرفته شدهاند»؛ (جفاة [1] طغام [2]، و عبيد
أقزام [3]،
جمعوا من كلّ أوب [4]، و
تلقّطوا [5] من
كلّ شوب [6]).
سپس مىافزايد: «آنها از كسانى هستند كه سزاوار است آنان را دين و ادب
بياموزند و تعليم و تربيت شوند و ولى و قيّمى براى سرپرستى آنها تعيين گردد و
دستشان را بگيرند (و از تصرف در اموالشان ممنوع كنند)»؛ (ممّن ينبغي أن يفقّه و يؤدّب، و يعلّم و يدرّب [7]، و يولّى عليه، و يؤخذ على يديه).
در پايان مىافزايد: «آنها نه از مهاجرانند و نه از انصار، نه از كسانى كه
خانه و زندگى خود را در اختيار مهاجران قرار دادند و از جان و دل ايمان را
پذيرفتند»؛ (ليسوا من المهاجرين و الأنصار، و لا من
الّذين تبوّؤا [8]
الدّار و الإيمان).
همانگونه كه قبلا هم اشاره شد، اين كلام بخشى از نامهاى است كه امام عليه
السّلام براى آگاهى مسلمانان از همه حوادثى كه در عصر او و قبل از آن گذشته، مكتوب
داشته است تا به صورت بخشنامهاى به مناطق مختلف فرستاده شود و درباره معرفى
شاميان و طرفداران معاويه كه در برابر خليفه مسلمانان، سر به طغيان برداشته بودند
و آتش جنگ صفين را برافروختند، ايراد شده است و نيّات پليد آنها و چگونگى شكلگيرى
جمع ايشان را واضح مىسازد.
[1]. «جفاة» جمع «جافى» به معناى
انسان نادان و خشن است.
[2]. «طغام» جمع «طغامة» به معناى
اراذل و اوباش و افراد شرور و بىسروپاست. واژه «طغام» گاه به معناى مفرد نيز به
كار مىرود.
[3]. «اقزام» جمع «قزم» بر وزن «خشن»
به معناى افراد فرومايه و پست است.
[5]. «تلقطوا» از ريشه «تلقّط» به
معناى گردآورى چيزى از اينجا و آنجاست.
[6]. «شوب» به معناى مخلوط كردن چيزى
با چيز ديگر است. اين واژه معناى اسمى هم دارد؛ يعنى اشياى مخلوط شده و در كلام
بالا معناى اسمى آن مراد است.
[7]. «يدرّب» از ريشه «تدريب» به
معناى عادت دادن و تمرين نمودن براى فراگرفتن چيزى است.
[8]. «تبوّؤا» از ريشه «تبوّأ» به
معناى سكنى گرفتن در جايى به قصد بقا و دوام از ريشه «بواء» به معناى تساوى اجزاى
مكان آمده است و از آنجا كه هركس بخواهد در مكانى ساكن شود، آن مكان را صاف و
هموار مىسازد اين واژه به معناى مزبور به كار رفته است.
نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 8 صفحه : 576