بخش اوّل‌

جفاة طغام، و عبيد أقزام، جمعوا من كلّ أوب، و تلقّطوا من كلّ شوب، ممّن ينبغي أن يفقّه و يؤدّب، و يعلّم و يدرّب، و يولّى عليه، و يؤخذ على يديه. ليسوا من المهاجرين و الأنصار، و لا من الذّين تبوّؤا الدّار و الإيمان.

ترجمه‌

آنها افرادى سنگدل، اوباش و بردگانى فرومايه‌اند كه از هرسو گردآورى شده و از گروههاى مختلف و ناهمگون برگرفته شده‌اند. آنها كسانى هستند كه سزاوار است آنان را دين و ادب بياموزند و تعليم و تربيت شوند و ولى و قيّمى براى سرپرستى آنها تعيين گردد دستشان را بگيرند آنها نه از مهاجرانند، نه از انصار، نه از كسانى كه خانه و زندگى خود را در اختيار مهاجران قرار دادند و نه از جان و دل ايمان را پذيرفته‌اند.

شرح و تفسير پيروان معاويه‌

همان‌گونه در بالا گفتيم امام عليه السّلام در بخش اوّل اين خطبه به معرفى لشكر شام و نكوهش آنها مى‌پردازد و براى آنها اوصافى ذكر مى‌كند كه خبر از نهايت نادانى و بى‌خبرى و فرومايگى آنها مى‌دهد.

در آغاز با ذكر پنج وصف براى آنان مى‌فرمايد: «آنها افرادى سنگدل، اوباش و بردگانى فرومايه‌اند كه از هرسو گردآورى شده و از گروههاى مختلف و