بخش اوّل‌

أدحض مسؤول حجّة، و أقطع مغترّ معذرة، لقد أبرح جهالة بنفسه.

يا أيّها الإنسان، ما جرّأك على ذنبك، و ما غرّك بربّك، و ما أنّسك بهلكة نفسك؟ أمّا من دائك بلول، أم ليس من نومتك يقظة؟ أمّا ترحّم من نفسك ما ترحّم من غيرك؟ فلربّما ترى الضّاحي من حرّ الشّمس فتظلّه، أو ترى المبتلي بألم يمضّ جسده فتبكي رحمة له! فما صبّرك على دائك، و جلّدك على مصابك، و عزّاك عن البكاء على نفسك و هي أعزّ الأنفس عليك! و كيف لا يوقظك خوف بيات نقمة، و قد تورّطت بمعاصيه مدارج سطواته! فتداو من داء الفترة في قلبك بعزيمة، و من كرى الغفلة في ناظرك بيقظة، و كن للّه مطيعا، و بذكره آنسا.

ترجمه‌

اين انسان (در برابر گناهانى كه انجام مى‌دهد) نادرست‌ترين دليل براى خود اقامه مى‌كند و اين بى‌خبر مغرور به بدترين عذر متوسّل مى‌شود، چرا كه نسبت به خود بيشترين جهالت را دارد! اى انسان! چه چيز تو را بر گناهت جسور ساخته و چه چيز تو را در مقابل پروردگارت مغرور كرده؟ و چه چيز تو را به هلاكت خويش علاقه‌مند نموده است. آيا درد تو درمان ندارد يا از اين خوابت بيدارى نيست؟ چرا آن‌گونه كه به ديگران رحم مى‌كنى به خودت رحم نمى‌كنى؟! چه بسا كسى را در دل آفتاب سوزان مى‌بينى و در برابر حرارت آن بر او سايه مى‌افكنى يا بيمارى را مشاهده مى‌كنى كه درد جانكاهى بدنش را سخت آزرده و از روى ترحّم بر او مى‌گريى (پس چرا درباره خود بى‌تفاوت هستى) چه چيز تو