مى‌فرمايد: «با اين خانه وسيع در اين دنيا، چه مى‌خواهى بكنى و آن را براى چه مى‌خواهى، در حالى كه در آخرت به آن نيازمندترى»؛ (ما كنت‌ [1] تصنع بسعة هذه الدّار في الدّنيا، و أنت إليها في الآخرة كنت أحوج؟).

عادت مردم بر اين است كه وقتى به عيادت بيمار مى‌روند چيزى مى‌گويند كه خشنود و خوشحال شود؛ ولى يك معلّم آسمانى همچون على عليه السّلام هنگامى كه يار خود را در بستر بيمارى مى‌بيند همان بيمارى كه گاه بازگشتى در آن نيست بايد او را بيدار كند و متوجّه سرنوشت خويش سازد و صراط مستقيم سعادت را به او ارائه دهد و داروى تلخ نصيحت آميخته با سرزنش را در كام او فروريزد تا بهبودى واقعى حاصل كند.

آنگاه راه استفاده از اين ثروت عظيم را براى نيل به سعادت آخرت به او نشان مى‌دهد و مى‌فرمايد: «آرى! اگر بخواهى مى‌توانى به وسيله آن به آخرت برسى (و سعادتمند شوى) به اين گونه كه از ميهمانان در آن پذيرايى كنى و صله‌رحم در آن بجا آورى و حقوق شرعى و الهى آن را بپردازى؛ اگر چنين كنى به وسيله اين خانه به خانه آخرت نائل شده‌اى»؛ (و بلى إنّ شئت بلغت بها الآخرة: تقرّي‌ [2] فيها الضّيف، و تصل فيها الرّحم، و تطلع‌ [3] منها الحقوق مطالعها، فإذا أنت قد بلغت بها الآخرة).

امام عليه السّلام با اين بيان به اين واقعيت اشاره مى‌فرمايد كه مال و ثروت امر نكوهيده و ضدّ ارزش نيست؛ بلكه مهم آن است كه در چه راهى مصرف شود.

هرگاه به تكاثر و تفاخر يا انحصار به شخص بينجامد مذموم است؛ ولى اگر

[1]. بعضى از شارحان نهج البلاغه، جمله «كنت» را در اينجا زائده دانسته‌اند، در حالى كه چنين نيست، بلكه منظور امام عليه السّلام از آن بيان استمرار است، زيرا مفهوم جمله اين است كه: «تاكنون اين خانه را داشته‌اى، چه استفاده‌اى از آن در اين دنيا كرده‌اى».

[2]. «تقرى» از ريشه «قراء» بر وزن «عبا» به معناى پذيرايى كردن از ميهمان است.

[3]. «تطلع» از ريشه «طلوع» به معناى ظهور و بروز گرفته شده و هنگامى كه به باب افعال برود به معناى ظاهر كردن و خارج نمودن است.