لدنة [1]، و المنقلب‌ [2] فسيح‌ [3]، و المجال عريض، قبل إرهاق‌ [4] الفوت، و حلول الموت. فحقّقوا عليكم نزوله، و لا تنتظروا قدومه).

امام عليه السّلام در اين عبارات پرمعنا به همگان مخصوصا جوانان و پيران، هشدار مى‌دهد پيش از آنكه دوران پيرى و فرسودگى فرارسد زبانها كند شود، بدنها بيمار، اعضا خشك و ميدان تنگ و مجال كوتاه، آرى پيش از اينكه اين امور رخ دهد، در فرصت خوبى كه در اختيار داريد عمل كنيد عمل كه بهترين ذخيره و وسيله نجات، اعمال صالحه است.

همچنين تأكيد مى‌كند كه در هرسن‌وسالى كه هستيد، مرگ را دوردست نبينيد.

حتى در جوانى و شادابى و سلامت مانند غافلانى نباشيد كه وقتى به آنها گفته مى‌شود گناه بس است به درگاه خدا روى آوريد، مى‌گويند: هنوز فرصت باقى است. زمان توبه و عمل صالح بعدا فرامى‌رسد چه كسى مى‌داند فردا چه خواهد شد و چه كسى تضمين مى‌كند كه تا يك ساعت ديگر چه پيش مى‌آيد. و كدامين نفر از ما زنده است و كدامين زنده نيست. شبيه همين معنا در آغاز خطبه 237 نيز آمده است كه مى‌فرمايد: «فاعلموا و انتم في نفس البقاء و الصّحف منشورة و التّوبة مبسوطة؛ اكنون كه در متن زندگى و حيات هستيد و پرونده‌ها باز و بساط توبه گسترده است عمل كنيد».

قابل توجه اينكه اكثر نسخه‌هاى نهج البلاغه در آغاز بخش اين خطبه «الآن فاعلموا» نوشته‌اند (به جاى فاعلموا) و قرائن، شهادت بر صحت همين نسخه مى‌دهد. انسجام مطالب و تناسب اندرزها هم حكايت از لزوم عمل دارد. خطبه 237 نيز گواه بر آن است.

[1]. «لدنه» از ريشه «لدانه» بر وزن «شبانه» به معناى نرمى گرفته شده، يعنى پيش از آن‌كه انسان به پيرى برسد و اعضاى او خشك و كم‌تحرّك شود.

[2]. «منقلب» به معناى محلّ بازگشت، در اينجا اشاره به ميدان عمل است.

[3]. «فسيح» از ريشه «فسح» بر وزن «مسح» به معناى گستردن و فسيح به معناى گسترده و وسيع است.

[4]. «ارهاق» از «رهق» بر وزن «شفق» به معناى كسى را تحت فشار قرار دادن و نيز به معناى نزديك شدن آمده است؛ بنابراين «ارهاق الفوت» ممكن است اشاره به تحت فشار قرار گرفتن از ناحيه مرگ باشد و يا نزديك شدن به مرگ.