نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 7 صفحه : 649
از آن هستند»؛ (أوصيكم، عباد اللّه، بتقوى اللّه، و
أحذّركم الدّنيا، فإنّها دار شخوص [1]، و محلّة تنغيص، ساكنها ظاعن، و قاطنها بائن). اين تعبيرات چهارگانه همگى اشاره به ناپايدارى دنيا و
بىقرار بودن آن است، آن هم آميخته با رنج و درد، و شگفت آنكه با آشكار بودن
نشانههاى ناپايدارى و درد و رنجها از همهجاى آن، باز هم گروهى عملا جاويدانش
مىدانند و براى آن سر و دست مىشكنند.
آنگاه امام عليه السّلام مثال بسيار گويا و تكاندهندهاى براى اين دنيا
فريبنده بيان مىكند كه از آن بهتر تصور نمىشود و مىفرمايد: «ساكنان دنيا همچون
سرنشينان يك كشتى هستند كه در دل اقيانوسى عميق گرفتار امواج كوبنده و سنگينى شده
كه پيوسته طوفانها و امواج آنها را مضطرب مىسازد. (و سرانجام آن كشتى درهم مىشكند)،
گروهى از سرنشينانش غرق شده و هلاك مىگردند. و بعضى كه نجات مىيابند (و به
قطعاتى از چوبهاى درهم شكسته كشتى مىچسبند) بادها آنها را به اين سو و آن سو
مىبرند و بر فراز امواج هولناك به هرطرف مىكشانند (و چندين بار مىميرند و زنده
مىشوند تا به ساحل برسند) آنها كه غرق شدهاند بازيافتنشان ممكن نيست و آنها كه
نجات يافتهاند نيز در شرف هلاكتند»؛ (تميد بأهلها
ميدان السّفينة تقصفها [2] العواصف في لجج [3] البحار، فمنهم الغرق الوبق [4]، و منهم النّاجي على بطون الأمواج، تحفزه [5] الرّياح
بأذيالها، و تحمله على أهوالها، فما غرق منها فليس بمستدرك، و ما نجا منها فإلى
مهلك!).
[1]. «شخوص» به معناى برآمدن و طلوع
كردن و يا از محلى به محل ديگر رفتن است و در اينجا به همين معناى اخير آمده است.
[2]. «تقصفها» از ريشه «قصف» بر وزن
«حذف» به معناى شكستن آمده است.
[3]. «لجج» جمع «لجّه» درياى عميق و
پهناور را گويند.
[4]. «وبق» از ريشه «وبق» بر وزن
«فقر» به معناى هلاكت گرفته شده و صيغه «وبق» بر وزن «خشن» معناى وصفى دارد و به
معناى هلاك شده است.
[5]. «تحفزه» از ريشه «حفز» بر وزن
«لفظ» به معناى حركت دادن و به پيش راندن گرفته شده است.
نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 7 صفحه : 649