مى‌خوانى دو طرف صورت خود را بر خاك مى‌نهى». [1]

در پايان اين فقره در يك نتيجه‌گيرى كلى مى‌فرمايد: «به آثار اين اعمال (نماز و روزه و زكات و سجده) بگيريد كه چگونه شاخه‌هاى درخت تفاخر را درهم مى‌شكند و از جوانه زدن كبر و خودپسندى (در دل‌ها) جلوگيرى مى‌كند»؛ (انظروا إلى ما في هذه الأفعال من قمع‌ [2] نواجم‌ [3] الفخر و قدع‌ [4] طوالع الكبر).

قابل توجه است كه بعضى از اين عبادات همه روز تكرار مى‌شود تا روزى خالى از برنامه «كبرزدايى» بر انسان نگذرد.

بى‌شك، خداوند بزرگ از عبادت ما و فرشتگان بى‌نياز است و اگر تمام جهانيان، راه ايمان يا كفر را پيش گيرند چيزى بر جلال او افزوده يا از آن كاسته نمى‌شود. «إِنْ تَكْفُرُوا أَنْتُمْ وَ مَنْ فِي الْأَرْضِ جَمِيعاً فَإِنَّ اللَّهَ لَغَنِيٌّ حَمِيدٌ» [5] و نيز مى‌فرمايد: «وَ مَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ الْعالَمِينَ» [6]

هركس هرچيز دارد از بركات ذات پاك پروردگار و رشحه‌اى از رشحات وجود اوست بنابراين مخلوق كارى نمى‌تواند انجام دهد كه بر عظمت خالق بيفزايد و از اينجا به خوبى‌

[1]. من لا يحضره الفقيه، جلد 2، صفحه 363.

[2]. «قمع» به معناى غلبه كردن و ريشه‌كن نمودن است.

[3]. «نواجم» جمع «ناجمه» به معناى هرچيزى است كه در ابتدا ظاهر مى‌شود. از «نجم» بر وزن «حجم» به معناى طلوع و ظهور گرفته شده است.

[4]. «قدع» به معناى بازداشتن است.

[5]. ابراهيم، آيه 8.

[6]. آل عمران، آيه 97.