شبهاى تاريك در دريا و صحرا، بهترين راهنماست.

سپس به نكته بديع ديگرى اشاره كرده، مى‌افزايد: «نه پرده‌هاى تاريك شبهاى ظلمانى مانع نورافشانى ستارگان مى‌شود و نه چادر سياه و تاريك شبها مى‌تواند از تلألؤ نور ماه در پهنه آسمانها جلوگيرى كند»؛ (لم يمنع ضوء نورها ادلهمام‌ [1] سجف‌ [2] اللّيل المظلم، و لا استطاعت جلابيب‌ [3] سواد الحنادس‌ [4] أن تردّ ما شاع في السّماوات من تلألؤ نور القمر).

در حقيقت امام عليه السّلام در اينجا به اين نكته ظريف اشاره مى‌فرمايد كه خداوند از يكسو تاريكى شب را نعمتى بزرگ جهت آسايش و آرامش موجودات آفريده است و از سوى ديگر گروه ستارگان را براى راهيابى در دريا و صحرا قرار داده و ماه را چراغ روشنى‌بخش؛ ولى اين دو منبع نور آن‌گونه هستند كه در عين كارآيى، ظلمت شب و فلسفه آن را نابود نمى‌كنند و جمع ميان اين نور و ظلمت با دو هدف مختلف نمونه‌اى از قدرت بى‌پايان خداوند است.

آن‌گاه امام بعد از بيان نشانه‌هاى عظمت و قدرت خداوند در جهان آفرينش به بيان گسترش علم او به تمام موجودات در زمين و آسمان و در تمام حالات، شرح جالبى بيان مى‌فرمايد و با اشاره به بيش از ده مورد از آنها گستردگى علم خدا را كاملا مجسّم مى‌سازد و مى‌فرمايد: «منزه است خداوندى كه ظلمت شبهاى تار و خاموش در نقاط پست زمين و در قله‌هاى كوتاه و بلند كوه‌ها كه در كنار يكديگر قرار دارند بر او مخفى نيست. و نه آنچه را غرّش رعد در كرانه‌هاى آسمان به وجود مى‌آورد و آنچه برق‌هاى ابر آن را پراكنده مى‌سازد و همچنين آنچه را تندبادها از برگهاى درختان فرومى‌ريزد يا دانه‌هاى باران‌

[1]. «ادلهمام» به معناى تاريكى شديد است.

[2]. «سجف» به گفته بعضى از ارباب لغت جمع «سجاف» به معناى پرده است.

[3]. «جلابيب» جمع «جلباب» به معناى روسرى‌هاى بلندى است كه از چادر كوتاه‌تر است و زنان بر سر مى‌افكنند.

[4]. «حنادس» جمع «حندس» بر وزن «قبرس» به معناى ظلمت و تاريكى شديد است.