سلامت و گاه با عزّت و گاه سلب عزّت، آزمايش مى‌كند؛ ولى اين آزمونها را مى‌توان به بخشهاى متعددى تقسيم كرد؛ تنگى معشيت و گرسنگى و تشنگى، حوادث طاقت‌فرسا؛ مانند مشكلاتى كه مسلمانان در صدر اسلام از شعب ابى طالب گرفته تا غزوات مختلف و ناامنيها كه حاصل از تهديدات دشمن است و نيز بيمارى‌ها و مصائب.

زندگى تمام پيامبران الهى گواه بر اين امتحانات است. زندگانى موسى بن عمران از آغاز تولّد تا زمانى كه به خانه شعيب پناهنده شد و در زمانى كه براى دعوت فرعونيان قد علم كرد و حوادث بعد از آن و گرفتاريهايى كه در چنگال بنى اسرائيل داشت و همچنين مراحل مختلف زندگى ابراهيم عليه السّلام از بابل گرفته تا سرزمين مصر و سپس مكّه و مخصوصا زندگى پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و اله كه بى‌نياز از توضيح است همه شاهد و گواه بر اين معناست.

سپس با ذكر اين مقدمه به رفع اشتباه مهمى مى‌پردازد كه بسيارى از مردم در گذشته و حال به آن گرفتار بوده‌اند و خيال مى‌كردند كه فزونى اموال و ثروت، دليل بر خوشبختى و قرب در درگاه الهى است، مى‌فرمايد: «بنابراين ثروت و اولاد (بودونبود يا كم و زياد آن) را دليل بر خشنودى يا خشم خدا نگيريد كه اين ناشى از جهل و بى‌خبرى از آزمايشهاى الهى در مورد بى‌نيازى به قدرت است»؛ (فلا تعتبروا الرّضى و السّخط بالمال و الولد جهلا بمواقع الفتنة، و الاختبار في موضع الغنى و الاقتدار).

سپس امام عليه السّلام به آيه‌اى از قرآن كه در اين مورد صراحت دارد استدلال كرده مى‌فرمايد: «خداوند سبحان و متعال فرموده است: «آيا گمان مى‌كنند مال و فرزندانى كه به آنها مى‌بخشيم (به جهت خشنودى و رضايتى است كه از آنها داريم و) دليل بر اين است كه نيكيها را به سرعت براى آنان فراهم مى‌سازيم (چنين نيست) بلكه آنها درك نمى‌كنند»؛ (فقد قال سبحانه و تعالى: «أَ يَحْسَبُونَ أَنَّما نُمِدُّهُمْ بِهِ مِنْ مالٍ وَ بَنِينَ نُسارِعُ لَهُمْ فِي الْخَيْراتِ بَلْ لا يَشْعُرُونَ») [1].

آن‌گاه به عنوان نتيجه‌گيرى از اين آيه شريفه مى‌فرمايد: « (آرى) خداوند كسانى را از

[1]. مؤمنون، آيه 55 و 56.