سپس لحن كلام را شديدتر مى‌كند و مى‌فرمايد: «خدا را! خدا را! از كبر و تعصّب ناروا و تفاخر جاهليّت بپرهيزيد كه سبب ايجاد كينه و دشمنى و جايگاه وسوسه‌هاى شيطان است»؛ (اللّه في كبر الحميّة و فخر الجاهليّة! فإنّه ملاقح الشّنآن، و منافخ الشّيطان).

با توجه به اينكه «ملاقح» جمع «ملقح» بر وزن مجرم، معناى اسم فاعلى دارد، مفهوم جمله اين است كه كبر و تعصّب سبب توليد كينه و عداوت است و نيز «منافخ» جمع «منفخ» بر وزن «مصرف» آلت و ابزارى است كه به وسيله آن مى‌دمند و مفهوم آن اين است كه شيطان از اين طريق در دلها وسوسه مى‌كند و آنها را به راه فساد مى‌كشد.

آن‌گاه امام عليه السّلام به آثار و خطرات اين وسوسه‌ها و نفخات شيطانى اشاره كرده مى‌فرمايد: «اينها همان چيزى است كه شيطان به وسيله آن، امتهاى پيشين و اقوام گذشته را فريفت تا آنجا كه در تاريكيهاى جهل به سرعت فرورفتند و در گودالها و دامهاى ضلالت او سقوط كردند، به آسانى تسليم او شدند و رهبرى او را پذيرا گشتند و وى آنها را به هرجا كه خاطرخواهش بود برد!»؛ (الّتي خدع بها الأمم الماضية، و القرون الخالية. حتّى أعنقوا [1] في حنادس‌ [2] جهالته، و مهاوي‌ [3] ضلالته، ذللا [4] عن سياقه، سلسا [5] في قياده).

«آنها پيروى از چيزى كردند كه دلها در آن، شبيه و هماهنگ بود و قرنها پى‌درپى بر

[1]. «اعنقوا» از ريشه «عنق» به معناى گردن گرفته شده و «عناق» يعنى گردن كشيدن و به سرعت دنبال چيزى رفتن.

[2]. «حنادس» جمع «حندس» بر وزن «قبرس» به معناى تاريكى است و به همين جهت سه شب آخر ماه كه با تاريكى شديد محاق آميخته مى‌شود، حنادس گفته مى‌شود.

[3]. «مهاوى» جمع «مهواة» يعنى گودال و گاه به معناى گودال عميقى است كه سيل در آن مى‌افتد و راه فرار ندارد.

[4]. «ذلل» جمع «ذلول» به معناى شخص منقاد و تسليم و حيوان رام است.

[5]. «سلسل» جمع «سلس» بر وزن «خشن» به معناى رام و فرمانبردار است.