در اين عبارت امام عليه السّلام تواضع را تشبيه به تاج و خودپسندى را به موجود بى‌ارزشى كه زير پاها مى‌افتد و تكبّر را به غل و زنجيرى كه بر گردن مى‌نهند و فروتنى را به سنگرگاه محكمى كه انسان را در برابر دشمن حفظ مى‌كند، تشبيه كرده است كه هريك پيام روشنى براى انسانها و مخصوصا افراد با ايمان دارد.

سپس امام عليه السّلام دليل روشنى براى اين دستورات بيان كرده، چنين مى‌فرمايد: «زيرا او از هرامّتى لشكريان و ياورانى، پياده‌گان و سوارانى دارد، كه با كمك آنها در ميان همه اقوام و گروهها نفوذ مى‌كند»؛ (فإنّ له من كلّ أمّة جنودا و أعوانا، و رجلا و فرسانا).

به يقين همه آنها از جن نيستند، بلكه گروهى از انسانهاى شيطان صفت و گمراه و گمراه‌كننده جزو اعوان و انصار او هستند، همان‌گونه كه قرآن مجيد مى‌گويد: « «وَ كَذلِكَ جَعَلْنا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا شَياطِينَ الْإِنْسِ وَ الْجِنِّ» اين‌گونه براى هرپيامبرى دشمنانى از شياطين انس و جن قرار داديم». [1]

آن‌گاه اشاره كوتاه و پرمعنايى به داستان قابيل مى‌كند. دومين نفر (بعد از شيطان) كه گرفتار تكبّر و تعصّب ناروا شد و دست به جنايت عظيمى زد و در گرداب پشيمانى و بدبختى گرفتار شد مى‌فرمايد: «شما مانند آنها متكبّر (قابيل) نباشيد كه بر فرزند مادرش (برادرش) بى‌آنكه بر او برترى داشته باشد تكبّر ورزيد و جز خودبرتربينى به جهت دشمنى برخاسته از حسادت در قلبش چيزى نبود»؛ (و لا تكونوا كالمتكبّر على ابن أمّه من غير ما فضل جعله اللّه فيه سوى ما ألحقت العظمة بنفسه من عداوة الحسد).

تعبير به «ابن ام» (فرزند مادر) به جاى برادر براى اشاره به جنبه عاطفى موضوع است؛ يعنى با آن همه پيوند عاطفى كه ميان اين دو بود تكبّر و حسادت كار خود را كرد و او را به قتل برادر واداشت. شبيه همين معنا را در داستان موسى و هارون مى‌خوانيم كه هارون هنگامى كه برادرش موسى سخت از گوساله‌پرستى بنى اسرائيل خشمگين شده بود و بر

[1]. انعام، آيه 112.