را با ويژگى‌هايى كه اراده كرده آفريده است و در واقع اين دعوت تكوينى است با مجموعه ويژگى‌هايى كه از آن تعبير به اسم شده و شبيه تعبيرى است كه قرآن مجيد در مورد آفرينش همه موجودات دارد: « «إِنَّما أَمْرُهُ إِذا أَرادَ شَيْئاً أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ» فرمان او چنين است كه هرگاه چيزى را اراده كند تنها به آن مى‌گويد موجود باش آن نيز بى درنگ موجود مى‌شود». [1]

امام عليه السّلام پايان خطبه را به آفرينش ابرهايى اختصاص مى‌دهد كه آب، سرچشمه اصلى حيات همه موجودات، از آن فرومى‌ريزد، مى‌فرمايد: «ابرهاى سنگين (و پرآب) ايجاد كرد و بارانهاى پرپشت و پى‌درپى از آن فروفرستاد. سهم هرمكانى را مشخص ساخت و با آن زمينهاى خشك را آبيارى نمود و گياهان را بعد از خشكسالى رويانيد»؛ (و أنشأ «السَّحابَ الثِّقالَ» [2] فأهطل‌ [3] ديمها [4]، و عدّد قسمها. فبلّ الأرض بعد جفوفها و أخرج نبتها بعد جدوبها [5]).

مى‌دانيم ابرها اقسام مختلفى دارند نوعى ابرهاى پوششى هستند كه تقريبا هيچ آبى ندارند و ابرهايى كه آب مختصرى با خود حمل مى‌كنند. قسم سوم ابرهاى فشرده پرآبى است كه رطوبت زيادى با خود دارند و گويى درياهايى معلق بر فراز آسمان‌اند و معمولا در طبقات پايين جوّ قرار مى‌گيرند و قرآن از آنها به «سحاب ثقال» تعبير كرده است، مى‌فرمايد: « «وَ هُوَ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّياحَ بُشْراً بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ حَتَّى إِذا أَقَلَّتْ سَحاباً ثِقالًا سُقْناهُ لِبَلَدٍ مَيِّتٍ فَأَنْزَلْنا بِهِ الْماءَ فَأَخْرَجْنا بِهِ مِنْ كُلِّ الثَّمَراتِ» او كسى است كه بادها را بشارت‌دهنده در پيشاپيش (باران) رحمتش مى‌فرستد تا ابرهاى سنگين بار را

[1]. يس، آيه 82.

[2]. رعد، آيه 12.

[3]. «اهطل» از ريشه «هطل» بر وزن «حتم» به معناى پى‌درپى باريدن است.

[4]. «ديم» جمع «ديمه» بر وزن «بيمه» به معناى باران پردوام و خالى از رعد و برق است.

[5]. «جدوب» و «جدب» بر وزن «جمع» به معناى خشكى ناشى از عدم نزول باران است.