مى‌پردازد كه به راستى از عجايب خلقت‌اند. نه تنها از اين جهت كه برخلاف جاذبه زمين به آسمان پرواز مى‌كنند و با سرعت عجيب و فوق العاده‌اى به هرسو مى‌روند، بلكه ساختمان آنها از جهات مختلف- كه در پايان اين بحث به بخشى از آن اشاره مى‌شود- جنبه استثنايى دارد. حضرت مى‌فرمايد: «پرندگان مسخّر فرمان اويند»؛ (فالطّير مسخّرة لأمره).

اين جمله برگرفته از آيه شريفه « «أَ لَمْ يَرَوْا إِلَى الطَّيْرِ مُسَخَّراتٍ فِي جَوِّ السَّماءِ ما يُمْسِكُهُنَّ إِلَّا اللَّهُ إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ» آيا پرندگانى را كه بر فراز آسمانها نگه داشته شده‌اند نديدند؟ هيچ كس جز خدا آنها را نگاه نمى‌دارد، در اين امر نشانه‌هايى (از عظمت و قدرت خدا) وجود دارد براى كسانى كه ايمان مى‌آورند (و آماده پذيرش حقّند)». [1]

آن‌گاه به شرح بيشترى درباره پرندگان پرداخته و به چند نكته مهم اشاره مى‌كند و مى‌فرمايد: «خداوند شماره پرها و نفسهاى آنها را احصا كرده، پاهاى بعضى را براى حركت درون آب، محكم ساخته و پاى گروهى را براى خشكى و براى هركدام غذاى مناسب و خاصّى مقدّر فرموده و اصناف آنها را شماره نموده (و هريك را به شكل خاصّى آفريده است) اين كلاغ است و آن عقاب، و اين كبوتر است و آن شترمرغ. هريك را به نامى فرا خوانده و روزى‌اش را بر عهده گرفته است»؛ (أحصى عدد الرّيش‌ [2] منها و النّفس، و أرسى‌ [3] قوائمها على النّدى‌ [4] و اليبس؛ و قدّر أقواتها، و أحصى أجناسها. فهذا غراب و هذا عقاب. و هذا حمام و هذا نعام؛ دعا كلّ طائر باسمه، و كفل له برزقه).

[1]. نحل، آيه 79.

[2]. «ريش» به معناى پرهاى پرندگان است و چون پرهاى آنها غالبا زينتى است به لباس‌هاى زينتى نيز «ريش» اطلاق مى‌شود.

[3]. «ارسى» از ماده «رسو» بر وزن «رسم» به معناى ثابت و پابرجا بودن گرفته شده و ارسى به معناى پابرجا ساختن است.

[4]. «ندى» و «نداوت» به معناى رطوبت است.