الهى از لحظه تولّد تا پايان عمر در هردو نمايان است. به علاوه آن درخت بزرگ هم در حدّ خود داراى اعضاى مختلف كوچك و بزرگ و قوى و ضعيف است كه هركدام متناسب با وظيفه و مسئوليتهايشان ساخته شده‌اند (و به اين ترتيب ارتباط علت و معلول در جمله‌هاى بالا آشكار مى‌شود).

كوتاه سخن اينكه گاه انسان آثار مختلفى از نظر كوچكى و بزرگى يك پديده‌آورنده مى‌بيند؛ مثلا ساعتهايى را كه به اندازه يك سانتى‌متر است و ساعتهايى كه چند متر طول و عرض آن است يا كتابى را كه چند صفحه پايان يافته با كتابى كه دوره آن ده‌ها جلد است هنگامى كه انسان آنها را با يكديگر مقايسه مى‌كند و اصول كلّى حاكم بر آن را يكسان مى‌بيند و ادبيّات خاصّى كه در آن كتاب كوچك و بزرگ به كار رفته هماهنگ مشاهده مى‌كند مى‌فهمد هردو اثر از يك منبع، سرچشمه گرفته و پديدآورنده هردو يكى است.

سپس به نكته مهم ديگرى در تكميل اين سخن پرداخته مى‌فرمايد: « (به يقين) بزرگ و كوچك، سنگين و سبك، قوىّ و ضعيف، همه در خلقتش يكسان است و در برابر قدرتش همگون»؛ (و ما الجليل و اللّطيف، و الثّقيل و الخفيف، و القويّ و الضّعيف، في خلقه إلّا سواء).

اشاره به اينكه كوچك و بزرگ و آسان و مشكل نسبت به موجودى تصوّر مى‌شود كه قدرت و نيروى او محدود باشد. آنچه از استعداد او بيرون است ممتنع، و آنچه به اندازه آخرين حدّ استعداد اوست مشكل و آنچه كمتر از قدرت اوست آسان است؛ ولى ذات پاك خداوند كه قدرتى نامحدود دارد همه اينها در برابرش يكسان است؛ حركت دادن كلّ منظومه شمسى با حركت دادن يك ذرّه غبار براى او تفاوتى نمى‌كند و آفرينش مورچه‌هاى بسيار ريز با درختان بسيار بلند و قوى پيكر براى او يكى است.

براى يك مورچه برداشتن يك دانه گندم با دو دانه بسيار فرق مى‌كند؛ ممكن است يكى را به آسانى بردارد و براى برداشتن دومى بسيار خسته و ناتوان گردد، در حالى كه ما انسانها در اين دو كمترين تفاوتى را احساس نمى‌كنيم. همچنين ما در تصورات ذهنى‌