«أَتْقاكُمْ» [1]، «وَ تَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوى‌» [2]، «تِلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِي نُورِثُ مِنْ عِبادِنا مَنْ كانَ تَقِيًّا» [3] و بالاترين بها را براى تقوا قائل شده است.

حقيقت اين است كه تقوا احساس مسئوليت از درون است از يك سو زاييده ايمان قوى است و از سوى ديگر سرچشمه اطاعت و پرهيز از گناه است.

تعبير به حاجت در مورد خداوند؛ نه به اين معناست كه خداوند احتياج به بندگان دارد. حاجت در لغت تنها به معناى نياز و فقر نيست، بلكه گاه به معناى درخواست نيز آمده است.

امام عليه السّلام در ادامه اين سخن به بيان دليل رعايت تقواى شديد در پيشگاه الهى پرداخته، مى‌فرمايد: «پرهيزكارى در برابر خداوندى پيشه كنيد كه همواره در پيشگاه او حاضريد و زمام شما به دست اوست و حركات شما در اختيار او قرار دارد»: (فاتّقوا اللّه الّذي أنتم بعينه، و نواصيكم‌ [4] بيده، و تقلّبكم‌ [5] في قبضته).

آرى عالم محضر خداست و زمام اختيار همه به دست اوست، هرچند بندگان را در اعمالشان آزاد قرار داده؛ ولى اين آزادى به معناى سلب قدرت از ذات پاك او نيست.

در ادامه براى تأكيد بيشتر مى‌افزايد: «كسى كه اگر كار خود را پنهان كنيد مى‌داند و اگر آشكار سازيد مى‌نويسد. پاسداران والامقامى براى ثبت اعمال شما گماشته كه از حفظ هيچ حقّى غفلت نمى‌ورزند و چيزى را بيهوده ثبت نمى‌كنند»؛ (إن أسررتم علمه، و إن أعلنتم كتبه؛ قد وكّل بذلك حفظة كراما، لا يسقطون حقّا، و لا يثبتون باطلا).

[1]. حجرات، آيه 13.

[2]. بقره، آيه 197.

[3]. مريم، آيه 63.

[4]. «نواصى» جمع «ناصية» به معناى موهاى پيش سر و اشاره به قدرت قاهره خداوند و كنايه از سلطه او بر همه‌چيز است.

[5]. «تقلّب» در اينجا به معناى «تصرّف» و هرگونه دگرگونى است، اشاره به اين‌كه همه حركات شما در دست قدرت اوست.