نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 6 صفحه : 27
بغض و كينه
از هم جدا مىشوند و به هنگام ملاقات (در اين جهان يا در آخرت) يكديگر را لعن و
نفرين مىكنند! (و عن قليل يتبرّأ التّابع من المتبوع، و القائد من المقود،
فيتزايلون بالبغضاء، و يتلاعنون عند اللّقاء).
اين قسمت
ممكن است اشاره به فتنه جويان «بنى عباس» باشد؛ گر چه آنها همان خط نفاق و تكالب
بر دنيا و ضربه زدن بر پيكر اهل بيت عليهم السّلام- كه رهبران الهى امت بودند-
همان خط بنى اميه را ادامه مىدادند، ولى در ظاهر به آنها لعن و نفرين
مىفرستادند و از اعمال آنها بيزارى مىجستند و شعار قيامشان كه براى فريب مردم
بود «الرضا لآل محمّد» بود، آنها كشتار عجيبى از بقاياى بنى اميه كردند و سيل خون
جارى ساختند و آثارشان را محو و نابود كردند و اموالشان را بر باد دادند.
بعضى از
شارحان نهج البلاغه جمله «و يتلاعنون عند اللقاء» را اشاره به «لقاء الله» و روز
قيامت مىدانند، همان گونه كه در قرآن مىفرمايد: «إِذْ
تَبَرَّأَ الَّذِينَ اتُّبِعُوا مِنَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا وَ رَأَوُا الْعَذابَ
وَ تَقَطَّعَتْ بِهِمُ الْأَسْبابُ»؛ در آن هنگام رهبران (گمراه و
گمراه كننده) از پيروان بيزارى مىجويند و كيفر خدا را مشاهده مىكنند و دستشان از
همه جا كوتاه مىشود». [1] همان گونه
كه تابعين نيز از پيشوايان خود بيزارى مىجويند؛ چنان كه در قرآن مجيد مىخوانيم:
«وَ يَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعاً ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُوا أَيْنَ
شُرَكاؤُكُمُ الَّذِينَ كُنْتُمْ تَزْعُمُونَ ثُمَّ لَمْ تَكُنْ فِتْنَتُهُمْ
إِلَّا أَنْ قالُوا وَ اللَّهِ رَبِّنا ما كُنَّا مُشْرِكِينَ»؛
آن روز كه همه آنها را محشور مىكنيم؛ سپس به مشركان مىگوييم معبودهايتان كه
همتاى خدا مىپنداشتيد كجايند؟
سپس پاسخ و
عذر آنها چيزى جز اين نيست كه مىگويند: سوگند به خداوندى كه پروردگار ماست كه ما
مشرك نبوديم». [2]