بودند. پدرى همچون عبد اللّه و جدّى چون عبد المطلب، عمويى همچون حمزه و ابو طالب و عموزاده‌اى مانند على عليه السّلام و جعفر و فرزندانى همچون زهرا عليها السّلام و ائمه معصومين عليهم السّلام داشت. مكّه حرم امن الهى زادگاه او بود و هجرتگاهش مدينه طيّبه مركز گروهى از مردم ايثارگر و فداكار بود. دعوت خود را از آن جا گسترش داد و صداى او در تمام جهان پيچيد.

اسره» كه از مادّه «اسر» (بر وزن عصر) به معناى قدرت و قوّت گرفته شده، اشاره به خاندان بنى هاشم و فاميل نزديك حضرت است. «شجره»، اشاره به ريشه اصلى اين خانواده است كه به ابراهيم عليه السّلام باز مى‌گردد و «اغصان معتدل» اشاره به شاخه‌هاى او همچون عبد المطلب، ابو طالب، حمزه، جعفر، امير مؤمنان على عليه السّلام و ائمه هدى مى‌باشد كه از نظر فضل و كمال و عدم اختلاف همچون شاخه‌هاى هماهنگ يك درخت بودند و شمار (ميوه‌ها) علوم و دانش‌هايى است كه از اين خاندان در طول تاريخ نصيب مردم شد.

آن گاه به سراغ معرفى برنامه‌هاى عملى پيامبر صلّى اللّه عليه و آله مى‌رود و مى‌فرمايد: «خداوند او را با دليل كافى و اندرز شافى و دعوت اصلاح‌گرانه، فرستاد» (أرسله بحجّة كافية، و موعظة شافية، و دعوة متلافية [1]).

آرى، او داراى دلايل عقلى، فطرى و انواع معجزات حسّى بود و انسان‌ها و جامعه‌هاى بيمار را با سخنان خود درمان كرد و ويرانى‌هاى فراوانى از عصر جاهليّت- كه در تمام شئون اجتماعى وجود داشت- اصلاح و آباد ساخت.

دعوت پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله از نظر ريشه با حجت و برهان قانع كننده همراه بود و از نظر محتوا، برنامه‌اى شفا بخش در برداشت و از نظر نتيجه به اصلاح مفاسد و ترميم ويرانى‌هاى فكرى و اخلاقى و اجتماعى منتهى شد.

امام عليه السّلام سپس به كارهاى مهمّى كه پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله انجام داد پرداخته، چنين‌

[1] «متلافى» از مادّه «تلافى» به معناى جبران كردن گرفته شده و گاه به معناى پيش‌گيرى يا جبران فساد به كار مى‌رود و در خطبه مزبور منظور همين است.