پيمان‌هايى از يكديگر به ارث مى‌برند، نخستين آن‌ها رهبر آخرينشان هستند و آخرينشان پيرو نخستين آن‌ها. (آرى) آن‌ها، براى به دست آوردن دنياى پست بر يكديگر سبقت مى‌جويند و همچون سگانى كه بر سر مردار گنديده‌اى ريخته باشند با يكديگر به نزاع بر مى‌خيزند (گر چه در ظاهر متحدند) ولى به زودى پيروان، از پيشوايان خود برائت مى‌جويند و رهبران از پيروانشان و سرانجام با بغض و كينه از هم جدا مى‌شوند و به هنگام ملاقات (در اين جهان و يا در آخرت) يكديگر را لعن و نفرين مى‌كنند.

شرح و تفسير فتنه‌هايى در پيش است، به هوش باشيد

امام عليه السّلام در اين بخش از خطبه، مردم را از فتنه‌هايى كه در پيش است با خبر مى‌كند و بر حذر مى‌دارد و به آن‌ها آگاهى مى‌دهد، تا آن جا كه ممكن است از ضربات فتنه در امان بمانند و از ضايعات آن بكاهند و جالب اين كه امام عليه السّلام در اين بخش به سرچشمه‌هاى فتنه و كيفيت شكل گيرى و مراحل مختلف آن با بيان لطيفى اشاره مى‌كند و مى‌فرمايد:

«شما اى گروه عرب! در آينده هدف بلاهايى هستيد كه نزديك شده است؛ از مستى نعمت بپرهيزيد، و از بلاهايى كه كيفر اعمال شماست بر حذر باشيد» (ثمّ إنّكم معشر العرب أغراض بلايا قد اقتربت، فاتّقوا سكرات النّعمة، و احذروا بوائق‌ [1] النّقمة).

امام عليه السّلام در اين عبارت به دو عامل مهم از عوامل فتنه‌ها اشاره فرموده است كه: يكى از آن‌ها مستى حاصل از نعمت است و ديگرى مجازات اعمال؛ كه نتيجه آن فتنه‌هايى است كه دامان مردم را مى‌گيرد و آن‌ها را هدف بلاها قرار مى‌دهد.

سپس براى كم كردن ضايعات فتنه چنين دستور مى‌دهد: «هنگامى كه گرد و غبار حوادث ناشناخته بر مى‌خيزد، و پيچيدگى‌هاى فتنه به هنگام تولّد نوزاد آن آشكار

[1] «بوائق» جمع «بائقه» به معناى حادثه مهم و مرگبار است و از ماده «بوق» (بر وزن فوق) به معناى فاسد شدن مى‌باشد.