گونه‌اى كه از حضور او در جمعشان احساس آرامش و خوش وقتى كنند.

بررسى تاريخ زندگانى امام عليه السّلام به خصوص در دوران حكومت، نشان مى‌دهد كه در همه جا با مهر و محبّت با مردم رفتار مى‌كرد؛ حتى خانه‌هاى يتيمان و بيوه زنان را شبانه سركشى مى‌نمود و با دست خود، آن‌ها را تغذيه مى‌كرد؛ يتيمان را نوازش مى‌داد؛ بيوه زنان را تسليت مى‌گفت؛ با رنجوران همدردى مى‌كرد؛ با مخالفان مدارا مى‌نمود و با دوستان، نهايت محبّت را مبذول مى‌داشت.

به عكس دوران حكومت عثمان كه با نهايت خشونت با مردم رفتار مى‌كردند؛ حتى بر بزرگان اسلام، همچون ابوذر، عمار ياسر و عبد اللّه بن مسعود رحم نكردند و همان گونه كه مى‌دانيم ابوذر را با خشونت زياد به منطقه بسيار بد آب و هواى ربذه تبعيد كردند و در آن جا از دنيا رفت و اطرافيان خليفه يا خود او عمار ياسر را به علت انتقاد مختصرى از نابسامانى‌هاى موجود در زمان عثمان چنان زدند كه به فتق مبتلا شد و يكى از دنده‌هايش شكست و عبد اللّه بن مسعود، قارى و حافظ معروف قرآن را نيز چنان بر زمين كوبيدند كه بدنش ناقص شد و بعضى گفته‌اند: همين امر باعث مرگ او شد.

اگر امام عليه السّلام حتى برادرش عقيل را با ديگران در سهم بيت المال كاملا يكسان مى‌شمرد، اطرافيان عثمان، چنان بر اموال بيت المال چنگ انداخته بودند كه مردم، عراق را بستان قريش و بنى‌اميّه مى‌ناميدند. [1] در دوّمين خدمت خود به مردم مى‌فرمايد: «من در پشت سر نيز به پاسدارى از شما پرداختم» (و أحطت بجهدي من ورائكم).

اشاره به اين كه شما را در مسير اطاعت و بندگى خدا از وسوسه‌هاى شياطين جن و انس حفظ كردم و در برابر گزند دشمن از شما نگهدارى نمودم.

و در سوّمين و چهارمين خدمت به آزاد ساختن مردم از بند ذلّت و زنجيرهاى ظلم و

[1] شرح ابن ابى الحديد، جلد 2، صفحه 129؛ از قول «سعيد بن عاص» فرماندار كوفه از جانب عثمان.