خطبه 156 [1] و من كلام له عليه السّلام خاطب به اهل البصرة على جهة اقتصاص الملاحم‌

از سخنان امام عليه السّلام است كه در آن اهل بصره را مخاطب ساخته و از حوادث آينده آن‌ها را با خبر مى‌سازد.

[1] سند خطبه:

اين خطبه را امام عليه السّلام در «بصره» بعد از «جنگ جمل» بيان فرمود و در آن به سؤالات مختلف گروه‌هايى پاسخ گفت كه چگونه جنگ با لشكر جمل و تقسيم غنايم جنگى مجاز بوده، ولى تقسيم اموال آن‌ها و اسارت زنان و فرزندانشان به عنوان اسيران جنگى و اموال اسيران جايز نبوده است و همچنين توضيحاتى درباره ايمان و كفر و امر به معروف و نهى از منكر و بحث‌هايى درباره بدعت و فتنه‌ها.

نويسنده كتاب «مصادر» بعد از اشاره به مطلب مذكور مى‌گويد: هرگاه بخش كلمات قصار نهج البلاغه كلماتى با شماره 31، 32، 266 و 374 بنگريم خواهيم ديد كه همه آن‌ها با خطبه مزبور تطبيق مى‌كند و از يك جا گرفته شده است.

سپس از كتاب «مختصر بصائر الدرجات» نقل مى‌كند كه او مى‌گويد: من كتابى با عنوان «خطب لمولانا امير المؤمنين» ديدم كه مرحوم «سيّد بن طاووس» در حاشيه آن نوشته است:

اين كتاب به اقرار نويسنده‌اش با دو واسطه به امام صادق عليه السّلام مى‌رسد؛ بنابر اين ممكن است تاريخ كتابتش بعد از سنه 200 هجرى بوده باشد و در اين كتاب بخش‌هايى از خطبه مورد بحث نقل شده است. (مصادر نهج البلاغه، جلد 2، صفحه 357).