زيان (در جامعه اسلامى) و اشتباه كارى ظلمانى همراه آنهاست ولى مطلب (براى هوشياران) واضح است (به همين دليل) باطل از ريشه كنده شده و زبانش از فتنه‌انگيزى بريده است. به خدا سوگند! حوض آبى براى آنها فراهم سازم كه فقط خودم بتوانم آب آن را بكشم. به يقين آنها از آن سيراب بر نمى‌گردند و پس از آن ديگر آبى نخواهد نوشيد.

شرح و تفسير دروغگويان بى‌انصاف!

شك نيست كه «طلحه» و «زبير» از كسانى بودند كه مردم را بر ضدّ «عثمان» تحريك مى‌كردند و به گفته دوست و دشمن در قتل «عثمان» شريك بودند، همان گونه كه «عايشه» نيز مخالفت خود را با كارهاى او با صراحت بيان مى‌كرد ولى عجب اين كه هنگامى كه على عليه السّلام با بيعت عامّه مردم زمام حكومت را بدست گرفت هم «طلحه» و «زبير» بر ضدّ او بر خاستند و هم «عايشه»، و جالب اين كه بهانه آنها در اين كار خونخواهى عثمان بود و تاريخ از اين عجايب و فرصت طلبى‌هاى طالبان زر و زور، فراوان به خاطر دارد.

به هر حال امام عليه السّلام در اين خطبه اشاره به همين مطلب كرده، نخست مى‌فرمايد: «به خدا سوگند! آنها (آتش افروزان جنگ جمل) هيچ ايراد (منطقى) بر من نداشتند و ميان من و خود، انصاف را مراعات ننمودند». (و اللّه ما أنكروا عليّ منكرا، و لا جعلوا بيني و بينهم نصفا [1]).

سپس مى‌افزايد: «آنها حقّى را مطالبه مى‌كنند كه خود آن را ترك نموده‌اند و انتقام خونى را مى‌خواهند كه خود آن را ريخته‌اند» (و إنّهم ليطلبون حقّا هم تركوه، و دما هم سفكوه).

[1] «نصف» به كسر نون و به ضمّ آن به معنى انصاف است.