پيروزى مى‌رسد» (فمن أشعر التّقوى قلبه برّز [1] مهله‌ [2]، و فاز عمله).

روشن است اگر تقواى الهى در اعماق دل انسان ريشه بدواند، شاخ و برگ و ميوه‌هايش از دست و زبان و چشم و گوش او ظاهر مى‌شود، چرا كه تقوا همان حالت خدا ترسى درون است كه انگيزه‌اى است نيرومند براى اعمال نيك و عامل باز دارنده‌اى است در برابر گناه.

سپس مى‌افزايد: «پس براى تحصيل تقوا فرصت را غنيمت شمريد و براى بهشت (جاويدان) عمل شايسته آن را انجام دهيد» (فاهتبلوا هبلها [3]، و اعملوا للجنّة عملها).

اشاره به اين كه: بهشت و سعادت را رايگان به كسى نمى‌دهند، و با گمان و پندار و ادعاهاى تو خالى حاصل به دست نمى‌آيد، كليد بهشت همان اعمال صالح است و اعمال صالح از تقوا بر مى‌خيزد.

و در ادامه، اشاره به وضع دنيا و آخرت و موقعيت هر كدام از اين دو گروه مى‌فرمايد: « (بدانيد) دنيا به عنوان اقامتگاه هميشگى شما خلق نشده، بلكه به عنوان گذرگاه شما آفريده شده است تا از آن زاد و توشه اعمال صالح براى سراى جاودانى برگيريد» (فإنّ الدّنيا لم تخلق لكم دار مقام، بل خلقت لكم مجازا لتزوّدوا منها الأعمال إلى دار القرار).

[1] «برّز» از مادّه «بروز» به معنى ظهور و آشكار شدن و به معنى پيشى گرفتن است. توضيح اين كه اين واژه، گاه به صورت ثلاثى مجرّد (برز بر وزن ضرب) به معنى آشكار شدن و گاه به صورت باب تفعيل (برّز بر وزن صرّف) به معنى پيشى گرفتن آمده است و در متن بالا به صورت دوّم بكار رفته است هر چند در بعضى از نسخ به صورت ثلاثى مجرّد است.

[2] «مهل» معنى اسم مصدرى دارد و به معنى «وفق» و مداراست اين واژه در معنى فرصت براى انجام عمل صالح نيز بكار مى‌رود.

[3] «هبل» گاه معنى هلاكت و از دست دادن چيزى است و گاه به معنى غنيمت آمده، و اهتبال گاه به معنى خدعه كردن و گاه به معنى غنيمت گرفتن و به چنگ آوردن چيزى است و در خطبه بالا به معنى دوّم است.