جهان‌بينى اسلامى كه بارها در قرآن و در نهج البلاغه آمده است دنيا را يك گذرگاه، يك پل، يك ميدان تمرين، و سرانجام يك بازار تجارت و مقدمه‌اى براى آخرت كه جايگاه اصلى انسان است معرفى مى‌كند، و اگر با اين ديدگاه به دنيا بنگريم همه چيز در نظر ما رنگ ديگرى به خود مى‌گيرد و ما را از آلودگى به گناه و ظلم و ستم باز مى‌دارد و به سوى نيكيها دعوت مى‌كند.

ولى پيروان مكتبهاى مادى كه دنيا و مواهب آن را هدف نهايى خود مى‌پندارند و از سراى آخرت به كلى غافلند، آلودگى به گناهان و كشمكشهاى پايان ناپذير براى جلب اموال و دست آوردن مقامات ظاهرى در انتظار آنهاست، هرگز آتش جنگ در ميانشان فروكش نمى‌كند و درگيريها در ميان آنان پايان نمى‌پذيرد.

و در آخرين جمله اين خطبه در يك نتيجه‌گيرى كوتاه و زيبا و پر معنا مى‌فرمايد: «اكنون كه چنين است، به سرعت آماده كوچ كردن از آن باشيد و مركبها را براى ترك دنيا آماده كنيد» (فكونوا منها على أوفاز [1]، و قرّبوا الظّهور للزّيال‌ [2]).

اشاره به اين كه: وقت بسيار تنگ است و موانع فراوان، و زمان كوچ كردن كاملا نامعلوم است، نه تنها پيران كه جوانان نيز بايد هميشه به حالت آماده باش، باشند. چه بسيار پدران پير و رنجور و ناتوان ماندند و جوانان سالم و نيرومند رفتند.

[1] «اوفاز» جمع «وفز» (بر وزن نبض) به معنى سرعت كردن و عجله نمودن و آماده سفر گشتن است.

[2] «زيال» به معنى «مفارقت» است و جمله «قرّبوا الظهور للزيال» مفهومش اين است كه مركبها را آماده كنيد براى كوچ كردن از دنيا و لازمه آن انجام اعمال صالح و توبه از گناه و اداى حقوق خلق و خالق است.