فساد همه جا را خواهد گرفت كه «النّاس على دين ملوكهم».

هنگامى كه خليفه وقت بيت المال را در ميان اطرافيان خود تقسيم كند، و اقوام و بستگان ناصالح خويش را در پستهاى حسّاس، بگمارد، فرماندار منسوب او علنا شراب بنوشد، و در حال مستى در محراب براى نماز جماعت حاضر شود، و افرادى ديگر مرتكب اعمال شنيع شوند، چه انتظارى از توده‌هاى مردم مى‌رود، مگر اسباب سلطه شيطان، دنياپرستى و هوس‌رانى نيست؟

هنگامى كه اين امور گسترش يابد، سلطه شيطان سهل و آسان است. كار، به جايى رسيده بود كه طبق روايتى فرزند «عمر بن الخطاب» به اتفاق بعضى از فرزندان «ابو بكر» و «سعد بن ابى وقّاص» خدمت على عليه السّلام در دوران حكومتش رسيدند و تقاضا كردند كه آنها را بر ديگران برترى دهد، و سهمشان را از بيت المال فزونى بخشد، امام عليه السّلام بر فراز منبر قرار گرفت و مردم گرد او را گرفتند، سپس خطبه مشروحى خواند و همه را از اين گونه تقاضاها بر حذر داشت و فرمود: «كار شما به جايى رسيده كه اگر بخواهم جلوى اين گونه تبعيضها را بگيرم، مى‌گويند فرزند «ابو طالب» ستم روا داشت و از دادن حق ما مضايقه كرد، من مى‌دانم شما چه مى‌خواهيد و با چه وسيله مى‌توانم شما را قانع كنم ولى هرگز اصلاح كار شما را به فساد خودم خريدار نيستم» [1].

سپس امام عليه السّلام در شرح آنچه درباره فساد مردم عصرش بيان فرمود چنين مى‌گويد: «به هر سو كه مى‌خواهى نگاه كن! آيا جز فقيرى كه با فقر، دست به گريبان است، يا به ثروتمندى كه نعمت خدا را به كفران مبدّل ساخته، يا بخيلى كه بخل را در اداى حقوق الهى سبب فزونى ثروت شمرده، يا گردنكشى كه گويى‌

[1] كافى، جلد 8، صفحه 360 حديث 551 (آنچه در بالا آمد عصاره و خلاصه‌اى از حديث است).