(مرحوم سيّد رضى رحمه اللّه مى‌گويد: امام عليه السّلام با اين سخن به «صاحب زنج» (مردى كه در سال 255 شورش بردگان را رهبرى كرد) اشاره مى‌كند).

سپس امام عليه السّلام فرمود: واى بر كوچه‌هاى آباد و خانه‌هاى پر زرق و برق شما كه بالهايى همچون بالهاى كركسان و خرطومهايى همچون خرطوم فيل‌ها دارد! (واى بر آنها) از (فتنه) اين گروه كه كسى بر كشتگانشان گريه نمى‌كند و از گمشدگانشان جستجو نمى‌شود.

من دنيا را به رو افكنده‌ام و آن را به قدر لازم اندازه‌گيرى نموده‌ام و با چشم خودش به آن نگريسته‌ام!

شرح و تفسير فتنه‌اى وحشتناك در پيش است‌

در اين خطبه نخست امام عليه السّلام «احنف بن قيس» را كه از رهبران و خردمندان طايفه خود بود، مخاطب قرار داده مى‌فرمايد: «اى احنف! گويا من او را مى‌بينم كه با لشكرى بدون غبار و بى سر و صدا، بدون حركت افسارها و شيهه اسبان به راه افتاده، و زمين را زير قدمهاى خود كه همچون پاهاى شتر مرغان است درمى‌نوردند!» (يا أحنف، كأنّي به و قد سار بالجيش الّذي لا يكون له غبار و لا لجب‌ [1]، و لا قعقعة [2] لجم، و لا حمحمة [3] خيل. يثيرون الأرض بأقدامهم كأنّها أقدام النّعام‌ [4]).

[1] «لجب» به معنى سر و صداست و گاه به خصوص سر و صداى اسبان و جنگجويان گفته مى‌شود.

[2] «قعقعة» صدايى است كه از به هم خوردن اشيا خشك بر مى‌خيزد مانند لجام كه در خطبه بالا آمده است.

[3] «حمحمة» به معناى صداى اسب است كه به اندازه شيهه بلند نباشد.

[4] «نعام» به معناى شتر مرغ است.