نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 5 صفحه : 309
خاطر آن است
كه سبب تبذير و اسراف در جامعه مىگردد زيرا آنها كه بيش از حدّ گرفتهاند در غالب
نه حاضرند به ديگرى ببخشند و نه خود امكان جذب آن را دارند ناچار به اسراف و تبذير
كشيده مىشوند.
سپس به آثار
سوء دنيوى آن مىپردازد مىفرمايد: «هيچ كس مال خويش را در غير مورد استحقاق و نزد
غير اهلش قرار نداد مگر اين كه سرانجام خداوند او را از سپاسگزارى آنان محروم ساخت
و محبّتشان را متوجه ديگرى نمود، تا آن جا كه اگر روزى پايش بلغزد و به كمك آنان
نياز داشته باشد بدترين دوست و پستترين رفيق خواهند بود!»
(و لم يضع امرؤ ماله في غير حقّه و لا عند غير أهله إلّا حرمه اللّه شكرهم، و كان
لغيره ودّهم. فإن زلّت به النّعل يوما فاحتاج إلى معونتهم فشرّ خليل و ألأم خدين)
[1].
تعبير به
«ألأم خدين» با توجه به اين كه «لؤم» به معنى پستى و «خدين» به معنى دوست است
اشاره به اين مىباشد كه آنها در روز گرفتارى شخصى كه به ايشان كمك كرده، نه تنها
كمكى به او نمىكنند بلكه لئامت و پستى را به جايى مىرسانند كه شايد جزء سرزنش
كنندگان در آيند.
و اين كه
جمعى از شارحان و يا مترجمان «نهج البلاغه» معنى سرزنش را از اين عبارت فهميدهاند
شايد به خاطر اين باشد كه مصداق روشن پستى در هنگام گرفتارى دوست است.
تاريخ و
تجربههاى شخصى ما نيز بارها نشان داده است كه بسيارى از ستمگران و آنها كه
ثروتهاى هنگفت و بىحساب به دوستان خود مىدادند به هنگامى كه در چنگال مكافات
اعمال خود گرفتار شدند هيچ كس به يارى آنها
[1] «خدين» از مادّه «خدن» به معنى دوستى است و
«خدن» (بر وزن اذن) و «خدين» به معنى دوست است كه جمع آن «اخدان» است.
نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 5 صفحه : 309