به سر نمى‌برد، جز اين كه صبحگاهان روى شهپرهاى لغزنده خوف قرار مى‌گيرد.

(آرى!) دنيا بسيار فريبنده است و آنچه در آن است فريب و نيرنگ است، فناپذير است و هر كس در آن است نيز فانى مى‌شود، و همه زاد و توشه‌هاى آن- جز زاد و توشه تقوا- بيهوده است. هر كس به مقدار كفايت از مواهب دنيا قانع شود، آرامش بيشترى بدست مى‌آورد و آن كس كه از آن بسيار طلبد، وسيله نابودى خود را بيشتر فراهم ساخته است و آنچه را به دست آورده، به زودى از دستش مى‌رود.

شرح و تفسير

هر روز چهره عوض مى‌كند! امام عليه السّلام در اين بخش از خطبه، در ادامه نكوهش از زندگى دنياى مادى نخست به يكى ديگر از ويژه‌گيهاى بارز آن كه دگرگونى سريع و جابه‌جايى نعمتها و نقمتهاست، اشاره كرده مى‌فرمايد: «هيچ كس از دنيا شادمانى نديده جز اين كه به دنبال آن او را با اشك و آه رو به رو مى‌سازد، و هنوز با خوشى‌هايش مواجه شده كه او را به ناراحتى‌هاى پشت كردن (نعمتها) مبتلا مى‌كند» (لم يكن امرء منها في حبرة إلّا اعقبته بعدها عبرة، و لم يلق في سرّائها بطنا إلّا منحته‌ [1] من ضرّائها ظهرا).

سپس در تأكيد اين معنى مى‌افزايد: «هنوز باران لطيف و ملايم راحتى و آسايش، بر او نباريده كه بلاها را سيل آسا بر سرش فرو مى‌بارد!» (و لم تطلّه‌ [2]

[1] «منحت» از مادّه «منح» (بر وزن مدح) به معنى عطا و بخشش است.

[2] «تطلّه» از ماده «طلّ» (بر وزن تلّ) به معنى باران نرم و ملايم است در مقابل «وابل» كه به باران شديد گفته مى‌شود.