عقب مى‌مانند كه تسليم دشمنش كنند و نه از آن پيشى مى‌گيرند كه رهايش سازند!» (فإنّ الصّابرين على نزول الحقائق‌ [1] هم الّذين يحفّون براياتهم، و يكتنفونها؛ حفافيها [2]، و وراءها، و أمامها؛ لا يتأخّرون عنها فيسلموها، و لا يتقدّمون عليها فيفردوها).

در زمانهاى پيشين، پرچم در ميدان جنگ، نقش بسيار مهمى داشت چرا كه سبب ارتباط و بهم پيوستن صفوف بود، و هنگامى كه جنگجويان در اطراف و وسط ميدان به نبرد مى‌پرداختند در مواقع لزوم به سوى پرچم گرد مى‌آمدند تا صفوف خود را ترميم كنند و به حملات مجدّد بپردازند، اگر پرچم سقوط مى‌كرد لشكر سرگردان مى‌شد و گاه متلاشى مى‌گشت، به همين دليل طرف مقابل هميشه سعى داشت پرچم را به روى خاك بيفكند و مدافعان پرچم، با جان و دل از آن حمايت مى‌كردند و سقوط پرچم دليل بر شكست بود، و در يك جمله بر پايى پرچم نشانه قدرت و سبب قوت قلب جنگجويان و حلقه اتصال آنها به يكديگر بود، و دستورات فرماندهى در كنار پرچم صادر مى‌شد.

از همين رو امام عليه السّلام مؤكدترين دستورات را براى حفظ پرچم در جمله‌هاى بالا داده است، از يكسو مى‌فرمايد: محل پرچم بايد ثابت باشد و پاسداران آن شجاعترين افراد باشند و از سوى ديگر توصيه مى‌كند كه پاسداران پرچم هرگز آن را تنها نگذارند و از تمام اطراف مراقب آن باشند، نه پيشى بگيرند، و نه از آن عقب بيفتند، و اين سنبل اقتدار و عظمت را از جان و دل نگهدارى كنند.

در داستان معروف جنگ «خيبر» كه ده‌ها روايت درباره آن در كتب شيعه و

[1] «حقايق» جمع «حاقّه» (بر وزن جادّه) به معنى حادثه شديد و سخت است.

[2] «حفافى» تثنيه «حفاف» (بر وزن كتاب) به معنى طرف چيزى است و «حفافيها» در اين جا اشاره به دو طرف پرچم است سمت راست و چپ.