نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 5 صفحه : 260
همان گونه كه
در شرح خطبه يازدهم گفتيم اين خطبه دو فايده دارد، نخست اين كه: ترس و وحشت را
زايل مىكند يا به حدّ اقل مىرساند از همين رو انسان هنگامى كه از ترس مىلرزد
اگر دندانها را محكم بر هم بفشارد لرزش او كمتر يا ساكت مىشود، ديگر اين كه
استخوانهاى سر را محكم نگه مىدارد و در برابر ضربات دشمن آسيب كمترى مىبيند.
در سوّمين
دستور مىفرمايد: «در برابر نيزههاى دشمن در پيچ و خم باشيد چرا كه براى منحرف
كردن نيزهها مؤثّرتر است» (و التووا [1]
في أطراف الرّماح. فإنّه أمور [2] للأسنّة).
اين دستور
شبيه چيزى است كه امروز مىگويند: هنگامى كه كسى مىخواهد به سوى شما تيراندازى
كند به چپ و راست حركت كنيد و به اصطلاح به صورت «زيگ زاگ» جاى خود را پيوسته
تغيير دهيد تا دشمن نتواند درست نشانهگيرى كند.
قابل توجه
اين كه بعضى از شارحان «نهج البلاغه» چنين پنداشتهاند كه منظور استفاده از پيچ و
خم خوردن، هنگام حمله با نيزه به دشمن است كه فشار نيزه را بر بدن دشمن بيشتر
مىكند ولى با توجه به اين كه دستورات قبل از اين دستور و بعد از اين دستور فنون
دفاع را بيان مىكند معنى اوّل بسيار مناسبتر است، مخصوصا تعبير به «فى» چندان
تناسبى با معنى دوّم ندارد و تعبير به «امور» از مادّه «مور» به معنى اضطراب نيز
تناسب با همين معنا دارد (دقّت بفرماييد).
[1] «التووا» از مادّه «التواء» به معنى پيچيدن
يا به اين طرف و آن طرف مايل شدن است.
[2] «امور» از مادّه «مور» (بر وزن غور) كه گاه
به معنى جريان سريع و گاه به معنى رفت و آمد و اضطراب و تموّج است گرفته شده، و در
خطبه بالا معنى دوّم منظور است.
نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 5 صفحه : 260