را به تسخير خود در آورد، و ستارگان ثوابت و سيّار، و هبوط كننده، و صعود كننده، و نحس و سعد آنها را به جريان انداخت».

(و أجراها على أذلال، [1] تسخيرها من ثبات ثابتها، و مسير سائرها، و هبوطها و صعودها، و نحوسها و سعودها).

درباره ستارگان ثوابت و سيّار و هبوط و صعود، و چگونگى نحس و سعد آنها، در بخش نكته‌ها بحث خواهيم كرد.

نكته‌ها

ستارگان ثابت و سيّار

1- مى‌دانيم ستارگانى كه در آسمان مى‌بينيم از يك نظر به دو گونه تقسيم مى‌شوند: «ثابت» و «سيّار» و ستارگان ثوابت مجموعه‌هايى هستند كه وضع خود را در آسمان تغيير نمى‌دهند؛ از يك طرف طلوع مى‌كنند و در طرف ديگر غروب، بى‌آنكه تغييرى در فواصل آنها ديده شود (البتّه آنها در واقع حركت دارند، ولى چون بسيار از ما دورند، حركات آنها تأثيرى در فواصل آنها نمى‌گذارد).

ستارگان سيّار چند ستاره هستند كه در مجموعه منظومه شمسى گرد آفتاب مى‌گردند و چون فاصله آنها با كره زمين نسبت به اجرام آسمانى، بسيار كم است، حركات آنها در آسمان كاملا معلوم است و دائما محلّ خود را نسبت به ما تغيير مى‌دهند.

حالات ستارگان‌

2- براى ستارگان و كواكب آسمان حالات ديگرى نيز وجود دارد و آن «هبوط» و

[1] «أذلال» جمع «ذلّ» (به كسر ذال) به معناى مجرا و مسير است.