خورشيد به دور زمين احساس مى‌شود. علّت اين گونه احساس‌ها اين است كه ما زمين را ثابت مى‌پنداريم و تمام كواكب آسمان را به دور خود در حركت مى‌بينيم.

ماه نيز يك حركت انتقالى به دور زمين دارد كه در 29 روز و چند ساعت كامل مى‌شود و تغيير شكل ظاهر ماه در نظر ما به جهت همين حركت دورانى به دور زمين است. ميليونها سال خورشيد و ماه و كره زمين در مدار و مسير خود بدون كمترين تغيير، حركت دارند و ما انسانها مى‌توانيم حساب سال و ماه را دقيقا تعيين كنيم. به خصوص اينكه در حركت دورانى زمين به دور خورشيد، در هر ماه آن را در كنار يكى از صورتهاى فلكى مى‌بينيم و برجهاى دوازده‌گانه ماه‌هاى خورشيدى در همين جا شكل مى‌گيرد.

سپس به سراغ ساير ستارگان آسمان مى‌رود و مى‌فرمايد: «خداوند در فضاى آسمانها، فلك‌ها (مدارات كواكب) را آفريد و آنچه زينت بخش آن بود، از ستارگان مخفى و كم نور، و ستارگان پر فروغ، در آن جايگزين ساخت». (ثمّ علّق في جوّها فلكها، و ناط [1] بها زينتها، من خفيّات دراريها، [2] و مصابيح كواكبها).

در اينجا امام عليه السّلام به دو قسم از كواكب آسمان اشاره فرموده: نخست، ستارگان كوچكند كه امام از آنها تعبير به مرواريدهاى پنهان كرده و ديگر، ستارگان فروزان و پر نور كه از آنها تعبير به چراغها (مصابيح) فرموده است. مى‌دانيم تقسيم بندى ستارگان به كوچك و بزرگ، يا ريز و درشت، از ديدگاه ماست و گرنه بسيارى از اين ستارگان كوچك، از نظر حجم، فوق العاده بزرگ و حتّى از خورشيد ما، كه يكى از كواكب متوسّط آسمان محسوب مى‌شود، بزرگترند! امّا به جهت بعد مسافت به چشم ما كوچك مى‌آيند و به عكس، ستارگان درشتى هستند (مانند ستاره زهره) كه جزو

[1] «ناط» از مادّه «نوط» (بر وزن موت) به معناى وابسته كردن چيزى به ديگرى است.

[2] «درارىّ» جمع «درّى» منسوب به «درّ» به معناى مرواريد درشت است و «درّى» به معناى ستاره نيز آمده است؛ به خاطر صفا و درخشندگى آن.