نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 4 صفحه : 623
در بيان چهارمين واجب مىفرمايد: «و بر پا داشتن نماز كه حقيقت دين و آيين
است» (و إقام الصّلاة فإنّها الملّة).
«ملّت» در اينجا به معناى دين و آيين
است و اينكه نماز را به عنوان جزء دين نشمرده، بلكه كلّ دين معرفى كرده، به خاطر
آن است كه نماز پايه اصلّى دين است؛ همانگونه كه در حديث معروف پيامبر اسلام صلّى
اللّه عليه و آله آمده است: «ألصّلاة عماد الدّين، فمن ترك صلاته متعمّدا فقد هدم
دينه؛ نماز ستون دين است كسى كه عمدا آن را ترك كند، دين خود را ويران كرده است». [1] و در حديث
ديگرى از پيامبر صلّى اللّه عليه و آله آمده است:
«مثل الصّلاة مثل عمود الفسطاط إذا
ثبت العمود ثبتت الأطناب و الأوتاد و الغشاء، و إذا انكسر العمود لم ينفع طنب، و
لا وتد و لا غشاء؛ نماز همچون ستون خيمه است هنگامى كه ستون خيمه برقرار باشد، طنابها
و ميخها و پوشش خيمه برقرار و مفيد است و هنگامى كه ستون بشكند نه طنابها بدرد
مىخورد و نه ميخها و پوشش». [2] در بيان پنجمين واجب مىفرمايد: «و اداى زكات كه فريضهاى
واجب است». (و إيتاء الزّكاة فإنّها فريضة واجبة).
«فريضه» معمولا به معناى واجب است؛ بنابر
اين، ذكر واجب بعد از آن، نوعى تأكيد محسوب مىشود. ولى فريضه معناى ديگرى دارد كه
با محل بحث ما متناسبتر است و آن، عبارت از قطع كردن و جدا كردن چيزى است و در
اينجا، بخشى از مال است كه براى هدفى جدا مىكنند. يا به تعبير ديگر: ماليّاتى است
كه براى كمك به ضعيفان جامعه و تأمين هزينههاى حكومت اسلامى تعيين شده است.
در قرآن مجيد درباره سهام ارث مىفرمايد: «نَصِيباً مَفْرُوضاً». [3] و به
همين جهت،
[1]
جامع الاخبار (طبق نقل بحار الانوار، جلد 79، صفحه 202).