نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 4 صفحه : 548
تعبير به «غار الصّدق، و فاض الكذب»- با توجّه به اينكه «غار» از مادّه «غور»
در اصل به معناى فرو رفتن آب، يا چيز ديگر در زمين و «فاض» از مادّه «فيض» به
معناى سيلان و فزونى آب، يا باران و امثال آن است- اشاره به اين مىباشد كه گويى
در آن زمان، چشمههاى صدق و راستى در زمين فرو مىرود و باغستان سر سبز جهان
انسانيّت به خشكى مىگرايد و به عكس، آب شور و ناگوار دروغ بر سرزمين اجتماع غلبه
مىكند و در اين شورهزار، جز «خس» نمىرويد.
جمله «صار الفسوق نسبا» اشاره به اين است كه: افراد فاسق چنان به يكديگر نزديك
مىشوند و دست به دست هم مىدهند، كه گويى برادر يا خويشاوند يكديگرند.
بعضى از «شارحان نهج البلاغه» «فسوق» را در اينجا به زنا تفسير كردهاند؛ يعنى
فرزندان نامشروع در آن جامعه زياد مىشود و اين تفسير با جمله «و العفاف عجبا»
(عفّت و پاكدامنى مايه تعجّب مىشود) تناسب دارد.
احتمال سومى در تفسير اين جمله وجود دارد و آن اين است كه فاسقان به فسق خود
افتخار مىكنند! همانگونه كه عرب به نسب خود افتخار مىكرد و به عكس، افراد
پاكدامن در چنان جامعهاى سرافكنده خواهند بود و مورد ملامت و سرزنش واقع مىشوند.
و جمله «لبس الإسلام لبس الفرو مقلوبا» اشاره به نكته لطيفى است و آن اينكه
حكّام ظالم و فاسق و فاجر سعى در نابودى اسلام و بىدين كردن مردم نمىكنند؛ بلكه
براى رسيدن به منويّات شوم خود، اسلام را تحريف كرده، وارونه نشان مىدهند؛ درست
مانند پوستينى كه وارونه پوشيده شود و تاريخ حكومتهاى خودكامه- مخصوصا حكومتهاى
بيدادگر بنى اميّه و بنى عبّاس- شاهد صدق اين سخن است.
نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 4 صفحه : 548