به: «قرفه قرف الصّمغة» اشاره به اين است كه: «من عصاره و جوهره مطالب را بيرون كشيده‌ام، همانند جدا كردن شيره‌هاى سودمند از درختان».

در اينجا امام عليه السّلام بار ديگر به ادامه سخن درباره حوادث آينده كه در سطرهاى پيشين از آن بحث شد، مى‌پردازد و آن را با بيان پيامدهاى اجتماعى و اخلاقى و دينى حكومت‌هاى خودكامه، تكميل مى‌كند و در واقع، آثار مختلف اجتماعى و مذهبى اين حكومت‌ها را بيان مى‌فرمايد. پيوند اين بخش از خطبه، با بخش‌هاى گذشته كاملا روشن است؛ هر چند در اين ميان چند جمله‌اى خطاب به يارانش براى بيدار باش بيان فرموده است و جاى تعجّب است كه جمعى از شارحان نهج البلاغه اين بخش را بريده از بخش‌هاى سابق مى‌دانند كه بر اثر گزينش‌هاى مرحوم «سيّد رضى» به وجود آمده. گويى گزينش حساب شده آن مرد بزرگ، بهانه‌اى شده تا هر كس كه نخواهد در پيوندها دقّت كند، آن را به گردن گرد آورنده نهج البلاغه بيندازد.

به هر حال، امام مى‌فرمايد: «در آن هنگام باطل جايگاه خود را مى‌گيرد (و بر همه چيز سلطه مى‌يابد) و جهل، بر مركب‌هاى خويش سوار مى‌شود؛ طاغوت عظمت يافته و داعيان حق كاستى مى‌گيرند». (فعند ذلك أخذ الباطل مآخذه، و ركب الجهل مراكبه، و عظمت الطّاغية، و قلّت الدّاعية).

«طاغيه» در اينجا ممكن است معناى مصدرى داشته باشد؛ يعنى: طغيان در سطح جامعه، بزرگ و گسترده مى‌شود و مى‌تواند معناى اسم فاعلى داشته باشد؛ يعنى: گروه طغيانگر عظمت مى‌يابند و طبعا دعوت كنندگان به سوى حق در مقابل آنها كم مى‌شوند، يا آنها را نابود و يا خاموش مى‌كنند و از صحنه اجتماع مى‌رانند و اين است خطرناكترين پديده شوم حكومت‌هاى باطل و خودكامه، كه زبان حق‌گويان را مى‌برند و دهان آنها را مى‌دوزند.