نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 4 صفحه : 40
ولى با
دقّت بيشتر مىتوان در ميان هر دو جمع كرد و تضاد را برطرف نمود، نه از يك راه،
بلكه از دو راه:
نخست اينكه
بگوييم: «راسخان در علم» هر قدر والامقام باشند حتّى امامان معصوم، ذاتا از معانى
متشابهات قرآن و اسرار صفات حق آگاهى ندارند؛ آنچه مىدانند به تعليم الهى و وحى
يا الهام غيبى است، همان گونه كه در بحث علم غيب و شفاعت، درباره آيات نفى كننده
علم غيب از آن بزرگواران و آيات اثبات كننده علم غيب براى آنها گفته شده است كه
ذاتا چيزى از غيب نمىدانند بلكه آنچه مىدانند به تعليم الهى است؛ همچنين ذاتا
قادر به شفاعت نيستند، امّا با اذن پروردگار حقّ شفاعت پيدا مىكنند.
ديگر
اينكه: متشابهات و اسرار پيچيده معارف دينى بر دو گونه است؛ بخشى از آن را «راسخان
در علم» مىدانند (مانند تفسير بسيارى از آيات متشابه قرآن) در حالى كه درك بخش
ديگرى از تفسير آيات قرآن كه مربوط به ذات و صفات پروردگار است، به طور تفصيلى
براى هيچ انسانى ممكن نيست آنچه انسانها از آن درك مىكنند، همان معرفت و علم
اجمالى است كه در بالا با ذكر مثالهايى كاملا تبيين شد.
به تعبير
ديگر: متشابهات، بر دو گونه است؛ بخشى از آن را معصومين و راسخان در علم مىدانند
و بخشى ديگرى را كه مربوط به كنه ذات و صفات خداست هيچ كس نمىداند و روايات مزبور
مربوط به بخش اوّل است و خطبه مورد بحث، مربوط به بخش دوّم.
نتيجه
اينكه: «واو» در آيه شريفه، واو عاطفه است و مفاد آيه چنين مىشود كه خدا و راسخان
در علم، تفسير متشابهات را مىدانند ولى جمله
«يَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ كُلٌّ»
نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 4 صفحه : 40