بخش اوّل‌

نحمده على ما كان، و نستعينه من أمرنا على ما يكون، و نسأله المعافاة في الأديان، كما نسأله المعافاة في الأبدان.

ترجمه‌

ما خدا را بر آنچه رخ داده است، حمد و سپاس مى‌گوييم؛ و از او يارى مى‌طلبيم براى كارهايى كه در پيش داريم، و از درگاهش سلامت در دين مى‌طلبيم، آنگونه كه سلامت در بدن را تقاضا مى‌كنيم.

شرح و تفسير تقاضاى سلامت دين و تن‌

امام عليه السّلام در آغاز و مقدّمه اين خطبه، به حمد و ثناى الهى مى‌پردازد، تا دلها آماده پذيرش سخنان آينده او شود و ضمن چهار جمله، گفتنى‌ها را مى‌گويد.

نخست مى‌فرمايد: «ما خدا را بر آنچه رخ داده است، حمد و سپاس مى‌گوييم».

(نحمده على ما كان).

مفهوم اين سخن وسيع است: هم نعمت‌هايى را كه از سوى خدا ارزانى شده، شامل مى‌شود و هم حوادث تلخ و دردناك را. چرا كه بندگان خاصّ خدا هر چه را از سوى اوست، نعمت و رحمت مى‌شمرند و در برابر همه آنها سپاسگزارند.

سپس مى‌افزايد: «و از او يارى مى‌طلبيم، در همه كارهاى آينده خود». (و