بخواهد مى‌فشارد، آن چنان كه نتواند آب دهان را فرو برد». (و هو له بالمرصاد على مجاز طريقه، و بموضع الشّجا [1] من مساغ‌ [2] ريقه‌ [3]).

اين تعبيرات ممكن است اشاره به معاويه و لشكريان شام باشد؛ كه مبادا فرصت خداوند به آنها، سبب شكّ و ترديد شما گردد و در حقّانيت خود، يا باطل بودن آن‌ها ترديدى به خود راه دهيد و اين، در واقع نوعى دلدارى به لشكريان امام عليه السّلام است تا با توجّه به اين حقيقت، روحيّه خود را از دست ندهند.

اين احتمال نيز وجود دارد كه منظور از ظالم، همان لشكر متمرّد و عصيانگر است و در واقع، تهديدى است در برابر آنها كه اگر چند صباحى خداوند به شما مهلت داده، از عذاب و مجازات او در برابر عصيان و گردنكشى‌تان ايمن نباشيد! ولى تفسير اوّل، مناسب‌تر به نظر مى‌رسد.

به هر حال، اين همان چيزى است كه قرآن مجيد كرارا به آن اشاره كرده و مى‌فرمايد: «وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّما نُمْلِي لَهُمْ خَيْرٌ لِأَنْفُسِهِمْ إِنَّما نُمْلِي لَهُمْ لِيَزْدادُوا إِثْماً وَ لَهُمْ عَذابٌ مُهِينٌ»؛ آنها كه كافر شدند تصوّر نكنند اگر به آنان مهلت مى‌دهيم به سودشان است؛ ما به آنها مهلت مى‌دهيم براى آنكه بر گناهان خود بيفزايند و براى آنها عذاب خوار كننده‌اى است.» [4] و در جاى ديگر مى‌فرمايد: «إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصادِ»؛ به يقين پروردگار تو در كمين‌گاه (ظالمان) است.» [5] اين موضوع، نه تنها درباره ستمگران شام و گردنكشان لشكر عراق صادق است؛ بلكه امروز هم براى همه ما درس آموزنده‌اى است كه مهلت‌هاى الهى درباره‌

[1] «شجا» به معناى استخوان، يا چيز ديگرى است كه در گلو گير كند.

[2] «مساغ» از مادّه «سوق» (بر وزن فوق) به معناى گوارا گرفته شده است.

[3] «ريق» به معناى آب دهان است.

[4] سوره آل عمران، آيه 178.

[5] سوره فجر، آيه 14.