پيشواى پرهيزكاران، و سبب بينايى هدايت جويان است» (فهو إمام من اتّقى و بصيرة من اهتدى).

«چراغى است كه نورش درخشان، و شهابى است پر فروغ، و آتش زنه‌اى است كه برقش آشكار است». (سراج لمع ضوؤه، و شهاب سطع نوره، و زند [1] برق لمعه).

«راه و رسم او معتدل، سنّت و روش او صحيح و متين، سخنش روشنگر حق از باطل، و حكمش عادلانه است!». (سيرته القصد، و سنّته الرّشد، و كلامه الفصل، و حكمه العدل).

تعبير «إمام من التّقى ...» شبيه‌ «هُدىً لِلْمُتَّقِينَ» درباره قرآن در آيه دوم سوره بقره است و منظور اين است كه تنها كسانى مى‌توانند از اين چراغ پر فروغ هدايت و پيشواى بزرگ و بى‌نظير بهره بگيرند كه چشمى بينا و روحى حقّ طلب و حقيقت‌جو، داشته باشند.

به تعبير ديگر: حداقّل تقوا، يعنى آمادگى براى پذيرش حق در وجود آنها باشد؛ لذا جاى تعجّب نيست كه افراد لجوج، متعصّب، كينه‌توز و كور باطن از وجود او بهره نبرند؛ همان گونه كه نابينا از نور آفتاب عالم تاب بهره‌اى نمى‌برد.

تعبير به «سراج» و «شهاب» و «زند»، ممكن است تأكيد بر مطلب واحدى باشد كه همان نورانيّت وجود پيامبر اكرم و سخنان و افعال و افكار اوست و احتمال دارد كه «سراج» اشاره به جنبه هدايت و «شهاب» اشاره به دفع شياطين و مخالفان حق باشد (با توجّه به آياتى از قرآن كه «شهاب» را تيرى براى طرد شياطين شمرده) [2] و «زند» (آتش زنه، يا چيزى كه آتش با آن مى‌افروزد) اشاره به اين باشد كه وجود پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله جرقّه‌هاى نخستين را در افرادى كه قابليّت دارند، مى‌زند و آنها را در مسير تكامل به راه مى‌اندازد.

[1] «زند» به معناى چيزى است كه با آن آتش مى‌افروزند؛ مانند كبريت و سنگ چخماق، يا وسايل ديگرى كه در قديم با آن آتش مى‌افروختند.

[2] سوره حجر، آيات 17- 18.