در اين عبارت به اركان اصلى حيات و زندگى انسان و حيوانات اشاره شده است كه از همه مهم‌تر، هوا، يا به تعبير ديگر اكسيژن هواست كه اگر چند دقيقه از انسان قطع شود مرگ به سراغ او خواهد آمد؛ ولى خداوند متعال آن را چنان فراوان آفريده و همه جا را از آن پر كرده كه بدون كمترين زحمت، هوايى كه بزرگترين نعمت است، در همه جا به طور يكسان در اختيار فقير و غني، كوچك و بزرگ، پير و جوان و توانا و ناتوان قرار داد.

آن گاه در يك اشاره اجمالى تمام آنچه را براى زندگى انسان و حيوانات لازم بود، در عبارت كوتاهى بيان فرموده و تحت عنوان «مرافق» (نيازمندى‌ها) به همه اشاره مى‌كند.

در اينكه منظور از «جوّ» در اينجا چيست كه خداوند ميان آن و زمين فاصله افكنده؟ بعضى گفته‌اند: منظور فضاست و از آنجا كه فضا، در واقع جسم يا مادّه نيست، تعبير به ايجاد فاصله بين آن و زمين، مناسب به نظر نمى‌رسد.

ممكن است، منظور از «جوّ» طبقات ما فوق هوا باشد، مانند لايه «ازن» كه اگر فاصله آن با زمين كم بود و قشر هوا نازك مى‌شد، جوابگوى نيازهاى تنفّسى انسان نبود.

به علاوه ساير شرايط زندگى انسان و تمام جانداران در زمين به هم مى‌خورد.

نكته اسرار آفرينش كوه‌ها!

خداوند حكيم به مقتضاى علم و قدرتش تمام وسايل زندگى انسان را پيش از آفرينش او بر صفحه زمين فراهم كرده است كه به قسمتى از آن در خطبه بالا اشاره شده است؛ از جمله آرامش زمين كه اگر پيوسته در حالت لرزش بود زندگى بشر بر