بخش چهارم‌

عباداللّه! زنوا أنفسكم من قبل أن توزنوا، و حاسبوها من قبل أن تحاسبوا، و تنفّسوا قبل ضيق الخناق، و انقادوا قبل عنف السّياق، و اعلموا أنّه من لم يعن على نفسه حتّى يكون له منها واعظ و زاجر، لم يكن له من غيرها لا زاجر و لا واعظ.

ترجمه‌

اى بندگان خدا! خويشتن را وزن كنيد (و ارزش خود را بسنجيد) پيش از آنكه شما را وزن كنند، و به حساب خود برسيد، پيش از آنكه شما را به حساب آورند. و تا راه نفس گرفته نشده، تنفّس كنيد، (تا فرصت‌ها باقى است به اعمال صالح بپردازيد) و پيش از آنكه شما را وادار به تسليم كنند (در برابر حق) تسليم شويد و بدانيد كسى كه بر ضدّ هواى نفسش كمك نشود، تا واعظ و رادعى از درون جانش براى او فراهم گردد، مانع و واعظى از غير خودش نخواهد يافت.

شرح و تفسير

خودتان حسابگر خود باشيد!

امام عليه السّلام در آخرين فراز اين خطبه- كه در واقع به منزله نتيجه‌گيرى از تمام بخش‌هاى پيشين است- اشاره به چند نكته مهم مى‌فرمايد كه به گفته «ابن‌