است، شب تاريك، آرام‌بخش است و خواب در ظلمت، اثر عميقى در بازسازى روح و جسم دارد، همان گونه كه درياى آرام، آماده بهره‌گيرى براى كشتى‌رانى، ماهى‌گيرى و استخراج لؤلؤ و مرجان است.

«جبل ذو فجاج» (كوه، با راههاى وسيع) اشاره به اين است كه اگر كوهها مانند ديوارهاى بلند به هم پيوسته‌اى بودند، مناطق روى زمين را از يكديگر جدا كرده و رفت و آمد در سطح زمين مشكل مى‌شد، امّا خداوند به حكمتش آنها را از هم بريده و جادّه‌هاى وسيعى براى عبور و مرور در ميان آنها قرار داده است.

«فجّ ذو اعوجاج» (درّه‌هاى پر پيچ و خم) ممكن است اشاره به اين نكته لطيف باشد كه اگر پيچ و خم درّه‌ها نبود و سيلابها به صورت مستقيم و سريع حركت مى‌كردند، همه چيز را در مسير خود ويران مى‌ساختند، ولى پيچ و خم درّه‌ها، سيلاب‌ها را مهار كرده و تحت كنترل قرار مى‌دهد.

«أرض ذات مهاد» اشاره به زمين‌هاى گسترده آرام است. اگر لرزشها و زلزله‌ها- كه عوامل گوناگونى از درون و برون زمين دارند- سطح زمين را ناآرام مى‌ساختند، نه خانه و كاشانه‌اى در آن بنا مى‌شد و نه مهد استراحت انسانها بود.

«خلق ذو اعتماد» (خلق صاحب قدرت) اشاره به توانايى‌هاى روحى و جسمى است كه خدا به انسانها داده و آنها را براى وصول به مقاصدى كه دارند، آماده مى‌سازد.

سپس امام عليه السّلام در ادامه اين سخن مى‌فرمايد: « (خداوندى كه داراى اين اوصاف است، نشانه‌هاى وجودش جهان را پر كرده و قادر و توانا بر همه چيز است و از ازل وجود داشته) چنين خداوندى با اين صفات، پديد آورنده موجودات و وارث آنهاست.» (ذلك مبتدع الخلق و وارثه).

چرا كه همه آنها از بين مى‌روند و ذات پاك او مى‌ماند و با چنين اوصافى: «معبود خلايق است و روزى دهنده آنها» (و إله الخلق و رازقه).

چرا معبود نباشد؟ حال آنكه تمام صفات كمالات در او جمع است. اضافه بر آن،